I. Yêu cầu

– Kiểu bài biểu cảm về con người. Qua bài viết phải thể hiện được một cách chân thành, sâu sắc tình cảm của mình với người thân cũng như của người thân với mình.

– Bố cục hợp lí.

– Dẫn dắt cảm xúc tự nhiên.

II. Gợi ý

– Chọn đối tượng phát biểu cảm nghĩ có thể là ông bà, cha mẹ, anh chị em,…

– Trước khi làm bài cần nhớ lại những kỉ niệm về người thân đó.

– Nên tìm cách tạo tình huống để cảm xúc nảy sinh chân thực, dễ dàng.

– Nên kết hợp biểu cảm trực tiếp với gián tiếp.

– Có thể lập ý theo một trong các cách :

+ Hồi tưởng kỉ niệm trong quá khứ – suy nghĩ hiện tại.

+ Hiện tại — quá khứ – tưởng tượng tình huống hứa hẹn, mong ước,… (Chọn cách nào tuỳ thuộc đối tượng của cảm xúc)

III. Lập dàn ý

A. MỞ BÀI: Cảm xúc chung về người thân.

Cách 1: Nên chọn một tình huống nào đó để gợi nhớ người thân. Chẳng hạn, nếu đi xa (như vậy sẽ lập ý theo cách hồi tưởng quá khứ – suy ngẫm hiện tại).

Cách 2: Có thể từ một công việc, một hoàn cảnh nào đó để người thân xuất hiện. Từ đó bộc lộ cảm xúc. (Như vậy sẽ theo cách quan sát, suy ngẫm.)

B. THÂN BÀI

1. Hồi tưởng quá khứ

– Kỉ niệm được khơi dậy từ tấm ảnh, món quà kỉ niệm hoặc một vật dụng nào đó.

– Nỗi nhớ

+ Nhớ lại hoàn cảnh có món quà hoặc tấm ảnh,… của người thân.

+ Gợi tả hình ảnh, tình cảm của người thân.

+ Kể về một số kỉ niệm khác có ý nghĩa. Ví dụ : công việc người đó thường làm ; món ăn người đó thích ; một sự việc đặc biệt xảy ra có liên quan đến mình và người thân đó.

2. Suy nghĩ về hiện tại

– Hình ảnh người thân đó hiện nay trong tâm trí mình ra sao ?

– Trực tiếp bày tỏ tình cảm của mình.

C. KẾT BÀI

– Niềm mong ước.

– Những suy nghĩ về mối quan hệ tình cảm đó trong cuộc sống.

IV. Bài minh họa – Cảm nghĩ về bà

Trong gia đình, người mà em dành tình cảm nhiều nhất là bà em. Bà không chỉ là người thân mà còn là người bạn luôn chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với em. Từ lúc sinh ra cho đến bây giờ bà đã hết lòng nâng niu, chăm sóc em.

Bà em năm nay đã hơn bảy mươi tuổi nhưng vẫn khoẻ mạnh và minh mẫn lắm ! Mái tóc bà bạc trắng như cước, được búi gọn vào nhau trông rất đẹp. Gương mặt bà đầy đặn. Đôi mắt bà rất hiện từ, đôn hậu cùng với đôi môi luôn nở những nụ cười ấm áp, tạo cho bà một vẻ dễ gân, thân thiện và cởi mở.

Em rất yêu quý bà ! Nhớ lại thời em còn nhỏ, vào những buổi tối, trên chiếc võng cũ đã nhiều năm bà bế em vào lòng trên đôi bàn tay gầy guộc nhưng ấm áp vô cùng. Bà kể cho em nghe những câu chuyện cổ tích rất hay. Đó là những câu chuyện dân gian mang đầy ý nghĩa giáo dục về cuộc sống như “Thạch Sanh”. “Tấm Cám”… Chuyện gì bà kể cũng hay. Tối nào bà cũng kể. Lúc nghe bà kể em rất sung sướng ! Hình ảnh cô Tấm, cậu bé làng Gióng như in sâu trong tâm trí em, luôn nhắc nhở em sống sao cho tốt. Lâu dần nên thành thói quen, tối nào em cũng nằng nặc đòi bà kể chuyện, hôm nào bà không kể là em vòi vĩnh bằng được.

Bà là người mà em yêu quý nhất ! Chuyện ở nhà hay trong lớp em luôn hỏi ý kiến bà và luôn nhận được lời khuyên đúng đắn, ý nghĩa. Đó là những lời khuyên rất hay về cuộc sống, về xã hội và cách cư xử với người trên, người dưới phải nhường nhịn, lễ phép sao cho phái. Những lần được điểm mười em thường về khoe với bà. Lúc đó bà đã không giấu nổi niềm vui sướng và tự hào về cháu mình.

Mẹ đã kể cho em nghe chuyện về bà từ hồi xa xưa, khi em chưa ra đời. Hồi đó, gia đình ông bà em rất nghèo. Ông em đi bộ đội, ở nhà một thân một mình bà nuôi mẹ em và bác, dì của em. Với đồng lương ít ỏi của mình, sáng sáng bà phải dậy thật sớm để đi làm thuê, làm mướn. Tôi về lại xe sợi, dệt vải, chăng lúc nào ngơi tay. Vậy mà bà vẫn nuôi các con ăn học tư tế. Em rất tự hào về bà!

Giờ đây, em không còn gặp bà thường xuyên nữa. Ngày ngày, em rất nhớ bà, cứ nhìn vào tấm ảnh của bà và những ngày tháng kỉ niệm giữa bà và em, em không khỏi xúc động. Chỉ khi nào đến dịp hè, dịp thanh minh em mới được về quê thăm lại bà. Mỗi lần về đến quê, điều mà ern mong ước nhất là được nhìn thấy bà, được bà âu yếm vào lòng như những ngày thơ ấu. Lúc đó em rất vui. Thích nhất là khi được bà cầm tay dẫn ra vườn. Đôi tay bà hái từng quả táo, quả cam cho em ăn. Nhìn những quả do bà trồng em không muốn ăn mà chỉ muốn nhìn, muốn ngắm nó mãi.

Rồi thời gian thoắt qua đi, em lại phải chia tay với bà. Khi ra về, em rất quyến luyến và bịn rịn. Nhìn hình dáng nhỏ bé, thân thương và đôi mắt trìu mến của bà, em rất muốn được luôn ở bên bà.

Được sống trong vòng tay âu yếm của bà, em cảm thấy rất hạnh phúc và sung sướng. Em mong ước mình lớn thật nhanh để báo đáp công ơn to lớn ấy của bà. Bà đã dành cho em tình cảm sâu nặng nhất, em tự hứa với mình sẽ học thật giỏi cho bà vui lòng.