1. CÂU HỎI TRONG BÀI HỌC C1 (trang 123)

– Tia sáng khi truyền qua lăng kính thì tia ló bị lệch về phía đáy của lăng kính so với tia tới.

– Với cùng một góc tới i, chiết suất n của lăng kính càng nhỏ thì tia ló bị lệch ít, lăng kính có chiết suất càng lớn thì tia ló bị lệch nhiều.

WS

1. CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP Bài 1 (trang 125) Thí nghiệm về sự tán sắc ánh sáng của Niu-tơn:

( Mặt Trời

1 M

—-IDF

Do Da cam

Vàng

Lăng kính P

Lục Lam Chàm

im

.

в

– Chiếu một chùm ánh sáng trắng (ánh sáng Mặt Trời) qua khe hẹp F vào buồng tối, đến lăng kính P có cạnh song song khe F.

– Khi qua lăng kính, chùm ánh sáng Mặt Trời không những bị lệch về phía đáy lăng kính mà còn bị phân tích thành một dãy màu biến thiên liên

tục và lần lượt từ trên xuống dưới: đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím (bảy sắc cầu vồng). Dãy màu sáng trên gọi là quang phổ của Mặt Trời. | Hiện tượng chùm ánh sáng trắng qua lăng kính bị tách ra thành nhiều chùm sáng có màu sắc khác nhau gọi là hiện tượng tán sắc ánh sáng.

Bài 2 (trang 125) Thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của Niu-tơn:

• Mặt Trời

Lăng kính P,

Vàng O

{

Lảng kinh P

Trên màn M của thí nghiệm tán sắc ánh sáng, Niu-tơn rạch một khe hẹp | F’ song song với khe F, để tách một chùm sáng hẹp, chỉ có màu vàng.

Cho chùm sáng màu vàng qua lăng kính (P) và hướng chùm tia ló | trên màn M.

Vệt sáng trên màn M’ vẫn bị lệch về phía đáy của lăng kính (P) nhưng vẫn giữ nguyên màu vàng. Niu-tơn gọi chùm sáng này là chùm sáng đơn sắc.

Vậy, ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất định và không bị tán sắc khi qua lăng kính. | Bài 3 (trang 125)

Trong thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của Niu-tơn, nếu ta bỏ màn M đi rồi đưa hai lăng kính lại sát nhau, nhưng vẫn đặt ngược chiều nhau thì | ánh sáng không còn bị tán sắc vì lăng kính P đã phân tích chùm sáng thành

quang phổ nhưng lăng kính P” lại tổng hợp các chùm sáng đơn sắc lại thành ánh sáng trắng. Trên màn M’ ta thu được vệt sáng có màu trắng, nhưng viền đỏ ở cạnh trên và viền tím cạnh dưới.

Bài 4 (trang 125)

Chọn B. Thí nghiệm với ánh sáng đơn sắc của Niu-tơn nhằm chứng minh lăng kính không làm thay đổi màu sắc của ánh sáng qua nó. | BÀI 5 (trang 125)

. IM

5

inro

.

Ta có các công thức lăng kính: , sin is = n.sinrı; sin iz = n.sinr2 A=11+r2; D= ii+iz – A Khi góc tới i và góc chiết quang A là góc nhỏ thì ta có: ij = n.11; 12. = n.r2 A=r;+r2; D = i; + 12 – A = (n – 1)A Góc lệch của tia đỏ sau khi qua lăng kính: Do=(nd – 1)A = (1,643 – 1).5 = 3,2150D

. Góc lệch của tia tím sau khi qua lăng kính: De = (nı – 1)A = (1,685 – 11.5 = 3,4250 Góc giữa tia tím và tia đỏ sau khi ló ra khỏi lăng kính: AD = D, – Do = 3,4250 – 3,215o = 0,21° = 12,6′. Bài 6 (trang 125)

Tia sáng Mặt Trời vào nước bị tán sắc và khúc xạ. Tia đỏ lệch ít nhất, tia tím lệch nhiều nhất.

Ta có: tani => sinist

.:

rd\

H KR

Góc khúc xạ của tia đỏ:

sini

=ngsinr sinra

sini

ara

na

= 0,6024 =14~37,04°

Xét tam giác IHR, có tanra – = HR = IH.tanra = 1,2.tan37,04° = 0,90567 (m)

sini.

5

sini Góc khúc xạ của tia tím: =n3

sinrt

1,343 0,59568

=–36,56° Xét tam giác IHK, có: tanr = HH => HK = IH.tanr, = 1,2.tan36,569 = 0,88994 (m) Độ dài quang phổ do tia sáng tạo ra ở đáy bể là: AD = HR – HK = 0,90567 – 0,88994 = 0,01573 (m) = 1,573 (cm)