I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
1. Câu hỏi chuẩn bị bài
| Vấn đề 1. Hãy cho biết cấu trúc trung gian và vai trò của nó trong mối quan hệ giữa gen và prôtêin. |
mARN là cấu trúc trung gian trong mối quan hệ giữa gen và prôtêin, có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc của prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra tế bào chất.
| Vấn đề 2. Quan sát hình 19.1 trang 57 SGK và trả lời các câu hỏi sau: – Các nuclêôtit nào ở mARN và tARN liên kết với nhau? |
Các loại nuclêôtit ở mARN và tARN kết hợp với nhau từng cặp theo NTBS: A-U; G-X.
| – Tương quan về số lượng giữa axit amin và nuclêôtit của mARN khi ở trong ribôxôm? |
– Tương quan về số lượng giữa axit amin và nuclêôtit của mARN khi ở trong ribôxôm?
Cứ 3 nuclêôtit quy định 1 loại axit amin trong chuỗi prôtêin.
| Vấn đề 3. Quan sát sơ đồ sau và giải thích: |
| Mối liên hệ giữa các thành phần trong sơ đồ theo trật tự 1,2,3. . |
Gen là khuôn mẫu để tổng hợp mARN. mARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin cấu thành nên prôtêin. Prôtêin chịu tác động của môi trường trực tiếp biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
| – Bản chất của mối liên hệ trong sơ đồ. |
Bản chất của mối liên hệ là trình tự các nuclêôtit trong gen (ADN)
y định trình tự các nuclêôtit trong ARN, qua đó quy định trình tự các axit amin cấu thành prôtêin. Prôtêin tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào, từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
2. Ghi nhớ
Sự hình thành chuỗi axit amin được thực hiện dựa trên khuôn mẫu mARN.
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng được thể hiện trong sơ đồ sau:
Gen (một đoạn ADN) → mARN → Prôtêin → Tính trạng
Trong đó, trình tự các nuclêôtit trên ADN quy định trình tự các nuclêôtit trong ARN, thông qua đó ADN quy định trình tự các axit amin trong chuỗi axit amin cấu thành prôtêin và biểu hiện thành tính trạng.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Câu 1. Nêu mối quan hệ giữa gen và ARN, giữa ARN và prôtêin.
Hướng dẫn trả lời:
Giữa ADN và gen, giữa gen và prôtêin có mối quan hệ với nhau: ADN là khuôn mẫu tổng hợp ARN, ARN là khuôn mẫu để tổng hợp chuỗi axit amin cấu thành nên prôtêin của cơ thể. Prôtêin trực tiếp biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.
Câu 2. NTBS được biểu hiện trong mối quan hệ ở sơ đồ dưới đây như thế nào?
Gen (một đoạn ADN) →mARN → Prôtêin
Hướng dẫn trả lời:
Nguyên tắc bổ sung được biểu hiện trong mối quan hệ:
mARN là dạng trung gian trong mối quan hệ giữa gen và prôtêin: mARN có vai trò truyền đạt thông tin về cấu trúc của prôtêin sắp được tổng hợp từ nhân ra tế bào chất. Nên trình tự các nuclêôtit trong ADN quy định trình tự các nuclêôtit trong mARN theo nguyên tắc bổ sung. A liên kết với U, G liên kết với X và ngược lại, còn T liên kết với A. mARN sau khi được hình thành rời nhận ra tế bào chất để tổng hợp chuỗi axit amin, các loại nuclêôtit của mARN và tARN kết hợp với nhau trong mối tương quan cứ 3 nuclêôtit ứng với một axit amin. Sự tạo thành chuỗi xit amin dựa trên khuôn mẫu của mARN và diễn ra theo nguyên tắc bổ sung trong đó A liên kết với U, G liên kết với X.
Câu 3. Nêu bản chất mối quan hệ giữa gen và tính trạng qua sơ đồ:
Hướng dẫn trả lời:
Bản chất mối quan hệ giữa gen và tính trạng qua sơ đồ là trình tự các nuclêôtit trong gen quy định trình tự các nuclêôtit trong mARN, qua đó quy định trình tự các axit amin cấu thành nên prôtêin. Prôtêin tham gia vào cấu trúc và hoạt động sinh lí của tế bào, từ đó biểu hiện thành tính trạng của cơ thể.