BÀI LÀM Huế là cố đô vương triều Nguyễn Huế có nhiều địa danh, nhiều thắng cảnh nổi tiếng gần xa. Sông Hương, núi Ngự, chùa Thiên Mụ, núi Bạch Mã, lăng tẩm vua chúa… ai đã một lần tới thăm Huế, chắc không bao giờ quên.

Sông Hương là linh hồn của cố đô Iluế. Sông Hương bắt nguồn từ dãy Trường Sơn qua hai nguồn Tả Trạch và Hữu Trạch, giữa muôn ngàn hoa đỗ quyên chói lọi và thạch xương bồ bạt ngàn, đem nước xanh trong và hương thơm ngào ngạt, tuôn về núi Kim Phụng, ngã ba Tuần,… rồi uốn mình bao bọc kinh thành Huế yêu thương. Đã hàng nghìn năm, mấy trăm năm qua, rừng cây thạch xương bồ ở thượng nguồn đã và đang làm cho dòng sông Hương xanh thơm một cách kì lạ. Câu cổ thi vẫn được truyền tụng, bất tử cùng Hương Giang: “Có thợ có giống thạch tường bộ. Sau ở hai nguồn Ta, 11ữu Trạch IIợi thơm lần lướt, nước trong veol IIợp thành sông thơm êm đền nã”…

Nhiều vua chúa, thi nhân đã nâng bút đề thơ. “Hương Giang nhất phiên nguyệt/Kin cổ lứa đa sầu” (Sông Hương như một mảnh trăng/Xưa nay gợi lên bao nỗi sầu) – Nguyễn Du. “Cộng đo lường Giang thủy Vô nhận thức thủy hương” (Cùng uống nước sông Hương/ Mấy ai thưởng thức được hương của nước) – Đào Tấn; “Tứ bề núi phủ niây phong Minh trăng thiên cổ bóng tùng vạn niên”. Tự Đức; Dòng sông trắng, lá cây xanh/ Xâu giang, tuân tự cho mình nhớ ta” -Tản Đà “ Tuyền ai đâu bến sông .. tăng đó! Có thở trăng về kịp tối nay?” – Hàn Mặc Tử; “1lương Giang ơi, dòng sông ên Qua tin ta vẫn ngày đến tự tình” – Tố Hữu; “Nếu như chẳng có lòng Hương Câu thơ tứ 11uế giữa đường đánh rơi” – lời ca khúc. Và đây là vần thơ của vua Minh Mạng cảm tác lúc ngư thuyền trên Hương Giang một đêm trăng: “Một thức nước in trời/ Đồ ui chiếc lá rơi/ Nort cao cao vời •ợi/ Dòng biếc thấy vơi vơi …”.

Hãy xuôi dòng sông Hương để thưởng ngoạn cảnh sắc non nước hữu tình nên thơ. Ghé thăm lăng Gia Long cổ kính, lăng Minh Mạng u trầm, lãng Tự Đức tráng lệ,… lượn theo núi Ngọc Trân – điện Hòn Chén, h thuyền xuôi dòng đến chơi bãi Nguyệt Biều, Lương Quán mà ngắm màu xanh rờn của ngô, đậu, tre trúc,… Hãy dừng mái chèo mà lắng nghe tiếng ngọc, tiếng vàng của chuông chùa Thiên Mụ ngân buông trong mờ sương. Càng về xuôi, Hương Giang càng trong xanh êm đềm. Sông như tình tứ, như lưu luyến với biển bãi xanh tươi vùng Kim Long, với cồn Dã Viên, cồn Hến, với mái vàng bệ ngọc cố đô. Có lúc cảm thấy sông Hương vòng tay ôm lấy kinh thành với bao tình thương mến. | Rời cồn Hến, ta đưa thuyền theo giọng hò Mái nhì, Mái đẩy, chơi vơi giữa màu xanh mơ màng của đôi bờ biếc xanh Vĩ Dạ, trôi về ngã ba Sình. Ta gặp sông Bồ, sông Ô Lâu; hồn ta cùng sông Hương chan hòa với phá Tam Giang rồi trôi ra biển cả.

Muốn níu giữ Hương Giang lại để tâm tình. Ngắm trời, ngắm đồng quê, ngắm Kinh thành, lòng bâng khuâng man mác. Nước sông Hương vẫn

trong, vẫn lững lờ êm xuôi. Nước vẫn thơm thơm thanh khiết. Ta cất tiếng khẽ hỏi: IIỡi Linh Giang, Lô Dung, sông Dinh, sông Yên Lục, sông Kim Trà, Hương Giang,… những cái tên thân thương của dòng sông quê mẹ có đã bao đời, bao năm tháng? Giống cây thạch xương bồ, vị thuốc trường sinh ấy vẫn quyện thơm mãi hồn ta cùng nước Lương Giang? Ai đã tắm gội hương rừng hoa núi của Hương Giang mà đi đến mọi chân trời xa xôi, còn nhớ?