I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý

1. Câu hỏi chuẩn bị bài

Vấn đề 1. Ở Động vật không xương sống, những đại diện nào có hình thức sinh sản vô tính bằng cách phân đôi hoặc mọc chồi

Trả lời

Phân đôi: Amip, trùng roi, trùng giày.

Mọc chồi: thủy tức, san hô.

Vấn đề 2. Tìm hiểu sinh sản hữu tính

– Hãy so sánh hình thức sinh sản vô tính và hình thức sinh sản hữu tính

– Hãy cho biết giun đất, giun đũa, cá thể nào lưỡng tính, phân tính và có hình thức thụ tinh ngoài hoặc thụ tinh trong

Trả lời

Hình thức sinh sản vô tính không có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái trong sự thụ tinh của trứng và ngược hẳn lại với hình thức sinh sản hữu tính.

Giun đất: lưỡng tính, thụ tinh ngoài.

Giun đũa: phân tính, thụ tinh trong.

Vấn đề 3. Sự tiến hóa trong các hình thức sinh sản thể hiện như thế nào?

Trả lời

Sự đẻ trứng kèm theo sự thụ tinh ngoài kém hoàn chỉnh hơn so với sự đẻ trứng với sự thụ tinh trong, bởi lẽ trong sự thụ tinh ngoài tỉ lệ tinh trùng gặp được trứng thấp, sự phát triển của mầm phôi trong trứng thụ tinh được thực hiện trong môi trường nước không được an toàn. Còn ở sự thụ tinh trong, sự phát triển của trứng được an toàn hơn và tỉ lệ trứng được tinh trùng thụ tinh cao hơn.

Sự đẻ con là hình thức sinh sản hoàn chỉnh hơn so với sự đẻ trứng vì phôi được phát triển trong cơ thể mẹ nên an toàn.

Sự phát triển trực tiếp (không có nhau thai) là tiến bộ hơn so với sự phát triển gián tiếp (sự biến thái) rất rõ ràng vì trong quá trình biến thái, nòng nọc phát triển ở môi trường bên ngoài trứng nên kém an toàn hơn. Nòng nọc phải tự đi kiếm ăn, do đó, sự phát triển phụ thuộc và nguồn dinh dưỡng của môi trường. Trong khi đó, sự phát triển trực tiếp nguồn chất dinh dưỡng nằm ngay trong noãn hoàng của trứng.

Sự đẻ con ở thú (thai sinh). Đó là sự dinh dưỡng của phôi thai nhờ nhau thai nên không phụ thuộc vào môi trường bên ngoài như ở sự đẻ trứng, dù rằng ở chim có sự ấp trứng, song ngay cả sự ấp trứng cũng vẫn phụ thuộc vào môi trường bên ngoài. Điều này sẽ không thể bằng việc phát triển phôi thai trong môi trường cơ thể mẹ.

2. Ghi nhớ

Trong sự tiến hóa các hình thức sinh sản thì sinh sản hữu tính có ưu thế hơn sinh sản vô tính, nên sức sống của cơ thể con được sinh ra cao. Tùy theo mức độ tiến hóa mà sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu tính được thể hiện ở: thụ tinh trong, đẻ con, thai sinh, hình thức chăm sóc trứng và con. Sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản này đã đảm bảo cho động vật đạt hiệu quả sinh học cao như: nâng cao tỉ lệ thụ tinh, tỉ lệ sống sót, thúc đẩy sự tăng trưởng nhanh ở động vật non.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

Câu 1: Hãy kể các hình thức sinh sản ở động vật và sự phân biệt các hình thức sinh sản đó.

Hướng dẫn trả lời

Ở động vật có 2 hình thức sinh sản chính. Đó là sinh sản vô tính và sinh sản hữu tính.

– Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có tế bào sinh dục đực và tế bào sinh dục cái kết hợp với nhau (mà do sự phân đôi cơ thể hoặc mọc chồi).

– Sinh sản hữu tính (có ưu thế hơn sinh sản vô tính). Trong sinh sản hữu tính có sự kết hợp giữa tế bào sinh dục đực (tinh trùng) và tế bào sinh dục cái (trứng), trứng thụ tinh phát triển thành phôi. Có 2 hình thức: thụ tinh ngoài và thụ tinh trong.

Câu 2: Giải thích sự tiến hóa hình thức sinh sản hữu tính, cho ví dụ.

Hướng dẫn trả lời

Thể hiện ở bảng sau:

Tên loài	Hình thức thụ tinh	Sinh đẻ	Phát triển phôi	Tập tính bảo vệ trứng	Tập tính nuôi con
Trai sông	Thụ tinh ngoài	Đẻ trứng	Biến thái	Không	Ấu trùng tự đi kiếm mồi
Châu chấu	Thụ tinh trong	Đẻ trứng	Biến thái	Không	Ấu trùng tự đi kiếm mồi
Cá chép	Thụ tinh ngoài	Đẻ trứng	Trực tiếp (không nhau thai)	Không	Con non tự đi kiếm mồi
Thằn lằn bóng đuôi dài	Thụ tinh trong	Đẻ trứng	Trực tiếp (không nhau thai)	Không	Con non tự đi kiếm mồi
Chim bồ câu	Thụ tinh trong	Đẻ trứng	Trực tiếp (không nhau thai)	Làm tổ ấp trứng	Nuôi con bằng sữa diều, mớm mồi
Thỏ	Thụ tinh trong	Đẻ trứng	Trực tiếp (có nhau thai)	Đào hang, lót ổ	Nuôi con bằng sữa mẹ

Nguồn website giaibai5s.com