I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
1. Câu hỏi chuẩn bị bài
Vấn đề 1. Tiến hóa là gì? Thế nào là quan hệ họ hàng?
Trả lời
Tiến hóa là sự biến đổi của sinh vật theo hướng hoàn thiện dần cơ thể thích nghi với điều kiện sống.
Quan hệ họ hàng: quan hệ huyết thống chủ yếu được đánh giá bằng những điểm giống nhau. Khi xác định về mặt quan hệ họ hàng cần căn cứ vào chủng loại phát sinh để không nhầm với sự giống nhau của những động vật có quan hệ huyết thống xa nhau do cùng sống trong điều kiện giống nhau mà có (như cá và cá voi).
Vấn đề 2. Cho biết ngành Chân khớp có quan hệ họ hàng gần với ngành thân mềm hơn hay là gần với Động vật có xương sống hơn?
Cho biết ngành Thân mềm có quan hệ họ hàng gần với ngành Ruột khoang hơn hay với ngành Giun đốt hơn?
Trả lời
Ngành chân khớp có quan hệ họ hàng gần gũi với ngành Thân mềm hơn vì chúng bắt nguồn từ những nhánh có cùng một gốc chung và chúng có vị trí gần nhau hơn so với ngành Động vật có xương sống.
Ngành Thân mềm và ngành Giun đốt có cùng một gốc chung và ở gần nhau hơn.
2. Ghi nhớ
Giới Động vật từ khi hình thành đã có cấu tạo thường xuyên thay đổi theo hướng thích nghi với những thay đổi của điều kiện sống. Các loài động vật đều có quan hệ họ hàng với nhau. Người ta đã chứng
minh lưỡng cư cổ bắt nguồn từ cá vây chân cổ, bò sát cổ bắt nguồn từ lưỡng cư cổ, chim cổ và thú cổ bắt nguồn từ bò sát cổ. Qua cây phát sinh thấy được mức độ quan hệ họ hàng của các nhóm động vật với nhau, thậm chí còn so sánh được nhánh nào có nhiều hoặc ít loài hơn nhánh khác.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Câu 1: Trình bày ý nghĩa và tác dụng của cây phát sinh giới Động vật.
Hướng dẫn trả lời
Cây phát sinh là một sơ đồ hình cây phát sinh những nhánh từ một gốc chung (tổ tiên chung). Các nhánh ấy lại phát sinh những nhánh nhỏ hơn từ những góc khác nhau và tận cùng bằng một nhóm động vật. Kích thước của các nhánh trên cây phát sinh càng lớn bao nhiêu thì số loài của nhánh đó càng nhiều bấy nhiêu. Các nhóm có cùng nguồn gốc có vị trí gần nhau thì có quan hệ họ hàng gần với nhau hơn. Ví dụ: Cá, Bò sát, Chim và Thú có quan hệ họ hàng gần với nhau hơn so với Giáp xác, Nhện và Sâu bọ.
Câu 2: Cá voi có quan hệ họ hàng gần với hươu sao hơn hay cá chép hơn?
Hướng dẫn trả lời
Cá voi có quan hệ họ hàng gần với hươu cao hơn cá chép. Vì cá voi thuộc lớp Thú bắt nguồn từ nhánh tiến hóa có gốc cùng với hươu sao. Trong khi đó cá chép lại thuộc lớp cá xương, là động vật bậc thấp hơn với lớp Thú.
Nguồn website giaibai5s.com