CHÍNH TẢ
1. Điền vào chỗ trống tr hoặc ch:
Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất. Người xưa có câu: “Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là thẳng thắn, bất khuất! Ta kháng chiến, tre lại là đồng chí chiến đấu của ta.
Tre vốn cùng ta làm ăn, lại vì ta mà cùng ta đánh giặc.
2. Đặt trên chữ in đậm dấu hỏi hoặc dấu ngã:
Bình minh hay hoàng hôn?
Trong phòng triển lãm tranh, hai người xem nói chuyện với nhau. Một người bảo:
– Ông thử đoán xem bức tranh này vẽ cảnh bình minh hay cảnh hoàng hôn.
– Tất nhiên là tranh vẽ cảnh hoàng hôn.
– Vì sao ông lại khẳng định chính xác như vậy?
– Là bởi vì tôi biết họa sĩ vẽ tranh này. Nhờ ông ta ở cạnh nhà tôi.
Ông ta chẳng bao giờ thức dậy trước lúc bình minh.
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
TỪ ĐƠN VÀ TỪ PHÚc
I – Nhận xét
Câu sau đây có 14 từ, mỗi từ được phân cách bằng một dấu gạch chéo:
Nhờ / bạn giúp đỡ / lại / có ý chí / học hành /, nhiều / năm / liền /, Hạnh / là / học sinh / tiên tiến /.
1. Hãy xếp các từ trên thành hai loại và điền vào cột tương ứng:
| – Từ chỉ gồm một tiếng (từ đơn). – Từ gồm nhiều tiếng (từ phức). |
M: nhờ, bạn, lại, có, chí, nhiều, năm, liền, Hạnh, là. M: giúp đỡ, học hành, học sinh, tiên tiến. |
2. Trả lời câu hỏi:
– Theo em, tiếng dùng để làm gì?
Tiếng dùng để cấu tạo từ.
– Từ dùng để làm gì?
Biểu thị sự vật, hoạt động, đặc điểm (biểu thị ý nghĩa).
II – Luyện tập
1. Dùng dấu gạch chéo (/) để phân cách các từ trong hai câu thơ sau:
Rất / công bằng, rất / thông minh.
Vừa / độ lượng, lại / đa tình, đa mang.
Viết lại các từ đơn và từ phức trong hai câu thơ trên:
– Từ đơn: rất, vừa, lại
– Từ phức: công bằng, thông minh, độ lượng, đa tình, đa mang
2. Tìm trong truyện Bình minh hay hoàng hôn? (Tiếng Việt 4, tập một, trang 27) và viết lại:
– 3 từ đơn: xem, đoán, hay.
– 3 từ phức: bình minh, hoàng hôn, thức dậy.
3. Đặt câu với một từ đơn hoặc với một từ phức vừa tìm được ở bài tập 2:
Từ đơn:
– Chủ nhật vừa rồi em cùng ba mẹ đi xem xiếc.
– Bạn đoán thử trong tay mình có gì?
– Bạn hát rất .
Từ phức:hay
– Bình minh quê em không khí rất trong lành.
– Em thường thức dậy lúc 6 giờ sáng.
– Hoàng hôn buông nhanh xuống mặt biển.
TẬP LÀM VĂN
KỂ LẠI LỜI NÓI, Ý NGHĨ CỦA NHÂN VẬT
I – Nhận xét
1. Tìm trong truyện Người ăn xin, viết lại:
| a) Những câu ghi lại ý nghĩ của cậu bé
b) Câu ghi lại lời nói của cậu bé
|
– Chao ôi! Cảnh nghèo đói đã gặm nát con người đau khổ kia thành xấu xí biết nhường nào. – Cả tôi nữa, tôi cũng vừa nhận được chút gì của ông lão. – Ông đừng giận cháu, cháu không có gì để cho ông cả. |
2. Lời nói và ý nghĩ của cậu bé nói lên điều gì về cậu?
– Lời nói và ý nghĩ của cậu bé cho thấy cậu bé là một người nhân hậu, giàu tình thương người.
3. Lời nói và ý nghĩ của ông lão ăn xin trong hai cách kể sau đây có gì khác nhau?
| a) – Cháu ơi, cảm ơn cháu! Như vậy là cháu đã cho lão rồi. – Ông lão nói bằng giọng khản đặc. b) Bằng giọng khàn đặc, ông ão cảm ơn tôi và nói rằng như vậy là tôi đã cho ông rồi. |
Trong cách kể này lời nói và ý nghĩ của ông lão được dẫn trực tiếp và nguyên văn.
Trong cách kể này lời nói và ý nghĩ của ông lão được thuật lại gián tiếp qua nhân vật xưng “tôi”. |
II – Luyện tập
1. Hãy gạch một gạch dưới lời dẫn trực tiếp, gạch hai gạch dưới lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau:
2. Chuyển lời dẫn gián tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn trực tiếp:
3. Chuyển lời dẫn trực tiếp trong đoạn văn sau thành lời dẫn gián tiếp:
| Lời dẫn trực tiếp | Lời dẫn gián tiếp |
| Bác thợ hỏi Hòe: – Cháu có thích làm Thợ xây không? Hòe đáp: – Cháu thích lắm! |
Bác thợ hỏi Hòe rằng cậu có thích làm thợ xây hay không.
Hòe bàn trả lời rằng mình rất thích. |
LUYỆN TỪ VÀ CÂU
MỞ RỘNG VỐN TỪ: NHÂN HẬU – ĐOÀN KẾT
1. Tìm các từ:
| a) Chứa tiếng hiền.
b) Chứa tiếng ác. |
M: dịu hiền, hiền lành, hiền hòa, hiền từ, hiền hậu, hiền dịu, hiền thảo M: hung ác, ác nghiệt, ác độc, tàn ác, ác quỷ, ác thú, ác ôn, tội ác |
2. Xếp các từ dưới đây vào bảng theo hai cột (cột có dấu + ghi các từ thể hiện lòng nhân hậu hoặc tinh thần đoàn kết ; cột có dấu – ghi các từ có nghĩa trái với nhân hậu, đoàn kết):
Nhân ái, tàn ác, bất hòa, hiền hậu, chia rẽ, cưu mang, che chở, phúc hậu, hung ác, độc ác, đôn hậu, đùm bọc, trung hậu, nhân từ, tàn bạo.
| + | – | |
| Nhân hậu | M: nhân từ, nhân ái, hiền hậu, phúc hậu, đôn hậu trung hậu, nhân từ | M: độc ác, tàn ác, hung ác, tàn bạo |
| Đoàn kết | M: đùm bọc, cưu mang che chở | M: chia rẽ, bất hòa, lục đục |
3. Chọn từ ngữ cho trong ngoặc đơn (đất, cọp, bụt, chị em gái) điền vào chỗ trống để hoàn chỉnh các thành ngữ sau:
a) Hiền như bụt c) Dữ như cọp
b) Lành như đất d) Thương nhau như chị em gái
4. Nối mỗi thành ngữ, tục ngữ ở bên A với ý nghĩa thích hợp ở bên B:
TẬP LÀM VĂN
VIẾT THƯ
I – Nhận xét
Dựa vào bài tập đọc Thư thăm bạn, trả lời các câu hỏi sau:
II – Luyện tập
Em viết thư gửi một bạn ở trường khác để thăm hỏi và kể cho bạn nghe tình hình lớn và trường em hiện nay:
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 23 tháng 10 năm 2013
Trinh xa nhớ!
Đã lâu lắm rồi, mình và bạn không gặp nhau nên hôm nay mình viết thư hỏi thăm tình hình sức khỏe và việc học của bạn.
Dạo này Trinh khỏe chứ? Gia đình Trinh chắc vẫn bình an phải không? Cho mình gửi lời chào và hỏi thăm sức khỏe ba mẹ Trinh nhé! Việc học của bạn thế nào rồi?
Ở trường bạn năm nay có gì mới không? Lớp bạn có đổi giao viên chủ nhiệm không? Trinh vẫn thích xếp hình đấy chứ? Còn mình và gia đình vẫn khỏe. Em Mina nhà mình dạo này nghịch lắm! Việc học của mình vẫn bình thường. À, lớp có hai bạn mới chuyển đến. Hai bạn ấy đều học khá và rất chăm chỉ. Bây giờ thì cả lớp ai cũng mến hai bạn ấy rồi. Lớp mình năm nay vẫn do cô Lan chủ nhiệm. Bọn mình rất vui vì điều đó đấy!
Trường mình năm học mới này vừa xây mới thêm một thư viện nữa. Bọn mình tha hồ mà đọc sách và học bài ở đấy!
Hai cây phượng trước lớp mình, có lần mình đã kể cho Trinh nghe đấy, đã lớn lắm rồi! Chủ nhật vừa qua, trường mình phát động: “Ngày chủ nhật xanh” lớp mình đã quét vôi cho gốc phượng đấy!
Mà mình có “huyên thuyên” lắm không nhỉ? Trinh đừng cười nhé, vì lâu lắm chúng mình chưa gặp nhau mà. Mình có nhiều điều muốn kể cho bạn nghe lắm, nhưng thư dài rồi, mình dùng bút nhé! Cuối thư chúc Trinh học thật tốt.
Nhận được thư nhớ trả lời mình liền nhé! Mình mong nhiều đấy!
Tạm biệt!
Phương Trang