I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
1. Câu hỏi chuẩn bị bài
| Vấn đề 1. Quan sát các hình 24.1 (a,b,c,d), 24.2 (a,b,c,d), 24.3 (a,b), 24.4 (a,b) và trả lời các câu hỏi sau: – Sự tương quan giữa mức bội thể (n) và kích thước của cơ quan sinh dưỡng và cơ quan sinh sản ở các cây nói trên như thế nào? Có thể nhận biết cây đa bội bằng mắt thường qua những dấu hiệu nào? |
TRẢ LỜI
Kích thước của cơ quan sinh dưỡng (tế bào xôma của cây rêu đa bội; thân, cành, lá của cây cà độc dược đa bội, củ cải đường đa bội) và cơ quan sinh sản (quả táo tứ bội) lớn hơn so với ở cây lưỡng bội.
| – Có thể khai thác những đặc điểm nào ở những cây đa bội trong chọn giống cây trồng? |
TRẢ LỜI
Có thể khai thác các đặc điểm về “tăng kích thước của thân, lá, củ, quả” để tăng năng suất của những cây cần sử dụng các bộ phận này.
| V2 về 2. Hãy S6 S7 / 2 sơ đồ ở hình 24.5 và cho biết trường hợp nào minh họa cho sự hình thành thể đa bội do nguyên phân hoặc giảm phân bị rối loạn? |
TRẢ LỜI
Trường hợp (a) do rối loạn nguyên nhân, trường hợp (b) do rối loạn giảm phân,
2. Ghi nhớ
Thổ đa bội là cơ thể mà trong tế bào sinh dưỡng có số NST là cội số của (nhiều hơn 2n).
Tế bào đa bội có số lượng NST tăng gấp bội, số lượng ADN cũng tăng tương ứng, vì thế quá trình tổng hợp các chất hữu cơ diễn ra mạnh mẽ hơn, dẫn tới kích thước tế bào của cơ thể đa bội lớn, cơ quan sinh dưỡng to, sinh trưởng phát triển mạnh và chống chịu tốt.
Hiện tượng đa bội thể khá phổ biến ở thực vật và đã được ứng dụng có hiệu quả trong chọn giống cây trồng.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Câu 1. Thể đa bội là gì? Cho ví dụ.
Hướng dẫn trả lời:
Thể đa bội là cơ thể là trong tế bào sinh dưỡng có số NST là hội số của n (lớn hơn 2n).
Câu 2. Sự hình thành thể đa bội do nguyên nhân và giảm phân không bình thường diễn ra như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Dưới tác động của các tác nhân vật lí hay hóa học vào tế bào lúc nguyên phân hoặc giảm phân, hoặc ảnh hưởng phức tạp của môi trường trong cơ thể có thể gây ra sự phân li bất thường của các cặp NST trong quá trình phân bào.
Ở hợp tử, do sự tự nhân đôi của từng NST nhưng không xảy ra phân ii ở lần nguyên nhân đầu tiên dẫn đến hình thành thể đa bội.
Sự hình thành các giao tử bất thường không qua giảm nhiễm (giao tử 2n) và sự kết hợp giữa chúng trong thụ tinh cũng dẫn đến hình thành thể đa bội.
Câu 3. Có thể nhận biết các thể đa bội bằng mắt thường thông qua những dấu hiệu nào? Có thể ứng dụng các đặc điểm của chúng trong chọn giống cây trồng như thế nào?
Hướng dẫn trả lời:
Có thể nhận biết các thể đa bội bằng mắt thường thông qua việc gia tăng kích thước của tế bào và các cơ quan của cây như: thân, lá, rễ, đặc biệt là tế bào khí khổng và hạt phấn.
Ứng dụng các đặc điểm của chúng trong chọn giống cây trồng như việc tăng kích thước thân, cành cây lấy gỗ, tăng sản lượng gỗ cây rừng. Tăng kích thước thân, lá, củ đối với cây rau, củ cải đường. Dựa vào đặc điểm sinh trưởng mạnh và chống chịu tốt để chọn được giống có năng suất cao và sức chống chịu với mọi điều kiện bất lợi của môi trường.