I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý

1. Câu hỏi chuẩn bị bài

Vấn đề 1. Bảng kết quả thí nghiệm của Menđen, Bảng 2 trang 8 SGK.

TRẢ LỜI

Vấn đề 2. Dựa vào những kết quả ở bảng 2 và cách gọi tên các tính trạng của Menđen, hãy điền các từ hay cụm từ: đồng tính, 3 trội :1 lặn, vào các chỗ trống.

TRẢ LỜI

Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F1 đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, còn F2 có sự phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội :1 lặn.

Vấn đề 3. Quan sát hình 2.3 trang 9 SGK và trả lời các câu hỏi sau:

TRẢ LỜI

– Tỉ lệ các loại giao tử ở F1: 1A :1a. 

– Tỉ lệ các loại hợp tử ở F2: 1AA : 2Aa : 1aa.

– Fa lại có tỉ lệ 3 hoa đỏ :1 hoa trắng. Vì thể dị hợp Aa biểu hiện kiểu hình trội giống như thể đồng hợp AA.

– Kết quả thí nghiệm theo Menđen là do sự phân li và tổ hợp của các cặp nhân tố di truyền quy định cặp tính trạng thông qua quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh.

2. Ghi nhớ

Bằng phương pháp phân tích các thế hệ lai, Menđen đã thấy rằng: Khi lai hai bố mẹ khác nhau về một cặp tính trạng thuần chủng tương phản thì F2 phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội :1 lặn. Menđen đã giải thích các kết quả thí nghiệm của mình bằng sự phân li và tổ hợp của cặp nhân tố di truyền (gen) quy định cặp tính trạng tương phản thông qua quá trình phát sinh giao tử và thụ tinh. Đó là cơ chế di truyền các tính trạng. Từ đó ông phát hiện ra quy luật phân li với nội dung: Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất như ở cơ thể thuần chủng của P. 

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP 

Câu 1. Nêu khái niệm kiểu hình và cho ví dụ minh họa. 

Hướng dẫn trả lời:

Kiểu hình là tổ hợp toàn bộ các tính trạng của cơ thể.

Ví dụ:

• Hoa đỏ Hoa trắng 
• Quả lục Quả vàng

Thực tế khi nói tới kiểu hình của một cơ thể người ta chỉ xét một vài tính trạng đang được quan tâm. 

Câu 2. Phát biểu nội dung quy luật phân li. 

Hướng dẫn trả lời:

Nội dung định luật phân li: Khi lai hai bố mẹ thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản thì F2 phân li tính trạng theo tỉ lệ trung bình 3 trội :1 lặn.

Câu 3. Menđen đã giải thích kết quả thí nghiệm trên đậu Hà Lan . như thế nào? 

Hướng dẫn trả lời:

Menđen đã giải thích kết quả thí nghiệm trên đậu Hà Lan bằng sự phân li của cặp nhân tố di truyền trong quá trình phát sinh giao tử và sự tổ hợp của chúng một cách ngẫu nhiên trong thụ tinh. Sự phân li của cặp gen Aa ở F1 đã tạo ra hai loại giao tử với tỉ lệ ngang nhau là . 1A : 1a. Đây chính là cơ chế di truyền các tính trạng (học sinh tự viết sơ đồ lai). 

Câu 4. Cho hai giống cá kiếm mắt đen thuần chủng và mắt đỏ thuần chủng giao phối với nhau được F1 toàn cá kiếm mắt đen. Khi cho các con cá F giao phối với nhau thì tỉ lệ kiểu hình ở F2 sẽ như thế nào? Cho biết màu mắt chỉ do một nhân tố di truyền quy định. 

Hướng dẫn trả lời:

Căn cứ vào F1 ta thấy Ft cho toàn cá kiếm mắt đen, nên mắt đen là tính trạng trội, mắt đỏ là tính trạng lặn.

Quy ước gen A quy định tính trạng mắt đen. Quy ước gen a quy định tính trạng mắt đỏ. Ta có sơ đồ lai: