BÀI LÀM

Có thể nói bài thơ “Đồng chí” là bài thơ hay nhất viết về tình cảm đồng chí, đồng đội của những người lính cùng tham gia kháng chiến. Bài thơ đã khép lại bằng bức tranh với vẻ đẹp hòa quyện giữa thiên nhiên và con người, qua đó làm sáng ngời lên vẻ đẹp của tình đồng chí:

Đêm nay rừng hoang sương muối
Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới  
Đầu súng trăng treo.                       

Câu thơ vẽ lên một bức tranh núi rừng Việt Bắc năm 1947. Nền của bức tranh là đêm – đêm rừng hoang sương muối, gợi ra một cảnh tượng âm u, hoang vắng và lạnh lẽo. Không chỉ cái giá, cái rét cứ theo đuổi mà còn bao nguy hiểm đang rình rập người chiến sĩ. Nổi bật trên nền hiện thực khắc nghiệt ấy là những người lính đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới trong cái nơi mà sự sống và cái chết chỉ trong gang tấc. Câu thơ đã làm sáng ngời lên tình đồng chí cao đẹp. Từ “chờ” cũng đã nói rõ cái tư thế, cái tinh thần chủ động đánh giặc của họ. Rõ ràng khi những người lính đứng cạnh bên nhau vững chãi, truyền cho nhau hơi ấm thì tình đồng chí đã trở thành ngọn lửa sưởi ấm họ để họ có sức mạnh vượt qua cái gian khổ, ác liệt, giá rét ấy… Tầm vóc của những người lính bỗng trở nên lớn lao anh hùng.

Câu thơ cuối là một hình ảnh đẹp được nhận ra từ những đêm hành quân phục kích giặc của chính người lính. Đêm khuya, trăng trên vòm trời cao đã sà xuống thấp dần, ở vào một vị trí và tầm nhìn nào đó, vầng trăng như treo trên đầu mũi súng của người chiến sĩ đang phục kích chờ giặc. Rõ ràng, tình cảm đồng chí ấm áp, thiêng liêng đã mang đến cho người lính nét lãng mạn, cảm hứng thi sĩ giữa hiện thực đầy khắc nghiệt qua hình ảnh “Đầu súng trăng treo”. Trong hoàn cảnh hết sức gian khổ khốc liệt: đêm đông giá lạnh, rừng hoang sương muối, cái chết cận kề, tâm hồn nhạy cảm của người chiến sĩ vẫn tìm thấy chất thơ bay bổng trong vẻ đẹp bất ngờ của trăng. Bốn chữ “Đầu súng trăng treo” chia làm hai vế làm nhịp thơ đột ngột thay đổi, dồn nén, như nhịp lắc của một cái gì đó chông chênh, trong bát ngát… gây sự chú ý cho người đọc. Từ “treo” đã tạo nên một mối quan hệ bất ngờ độc đáo, nối hai sự vật ở cách xa nhau – mặt đất và bầu trời, gợi những liên tưởng thú vị, bất ngờ. “Súng” là biểu tượng của chiến đấu, “trăng” là biểu tượng của cái đẹp, cho niềm vui lạc quan, cho sự bình yên của cuộc sống. Súng và trắng là hư và thực, là chiến sĩ và thi sĩ, là “một cặp đồng chí” giúp tô đậm vẻ đẹp của những người đồng chí đang đứng cạnh bên nhau. Chính tình đồng chí đã làm cho người chiến sĩ cảm thấy cuộc đời vẫn đẹp, vẫn thơ mộng, tạo cho họ sức mạnh chiến đấu và chiến thắng. Hiếm thấy một hình tượng thơ nào vừa đẹp vừa mang đầy ý nghĩa như “Đầu súng trăng treo”. Đây là một sáng tạo đầy bất ngờ góp phần nâng cao giá trị bài thơ, tạo được những dự vang sâu lắng trong lòng người đọc.

Khổ thơ đã làm đẹp thêm tình đồng chí, đẹp lên hình ảnh những con người “Trong đêm tối tim ta là ngọn lửa”. Đây là khổ thơ hay nhất của cả bài được viết lên bởi tình cảm trân trọng những người lính – những con người đã làm nên sự vẻ vang của dân tộc.

Bằng những câu thơ mộc mạc, giản dị, Chính Hữu đã vẽ lên một bức tranh thật nên thơ về tình đồng chí, đồng đội. Dù cuộc kháng chiến có gian khổ đến đâu họ cũng vẫn luôn lạc quan, vẫn ngày đêm cầm chắc cây súng trên tay, sẵn sàng chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc.

Nguồn website giaibai5s.com