I. TRẢ LỜI CÂU HỎI
a. Trong đoạn trích có các câu nghi vấn sau:
– Sáng nay người ta đấm u có đâu lắm không?
– Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai?
– Hay là u thương chúng con đói quá?
b. Các câu trên có dấu hiệu hình thức là có dấu hỏi ở cuối câu. Câu nghi vấn trong đoạn trích trên dùng để hỏi.
II. GIẢI BÀI TẬP
Bài tập 1.
a. Chị khút tiền sưu đến ngày mai phải không?
b. Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế?
c. Văn là gì? … Chương là gì?
d. Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không?
Đùa trò gì nào?
Hừ…hừ… cái gì thế?
Chị cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta đó hả?
Căn cứ vào dấu chấm hỏi ở cuối câu ta xác định được những câu trên là câu nghi vấn. Đây là dấu hiệu chỉ có thể nhận ra trong ngôn ngữ Việt.
Bài tập 2. Căn cứ để xác định câu nghi vấn là từ hay. Trong câu nghi vấn từ hay không thể thay thế bằng từ hoặc được. Nếu thay thế từ hay trong câu nghi vấn bằng từ hoặc thì câu sai ngữ pháp hoặc biến thành câu thuộc kiểu câu trần thuật, có ý nghĩa khác hẳn.
Bài tập 3. Không thể đặt dấu chấm hỏi ở cuối các câu trong bài, vì đây là những câu trần thuật, chứ không phải câu nghi vấn. Các câu đều có những từ ngữ được dùng để hỏi nhưng những kết câu chứa những từ ngữ này chỉ làm chức năng bổ ngữ trong câu.
Bài tập 4.
Câu a: Là câu hỏi thăm sức khỏe. Có thể vừa là câu hỏi, có thể vừa là câu chào. Vì thế có thể trả lời đúng với nội dung câu hỏi hoặc không trả lời thẳng vào câu hỏi.
Câu b: Là câu hỏi về một sự việc đã xảy ra. Đối với câu hỏi này cần trả lời nội dung được nêu ra ở câu hỏi.
Bài tập 5.
Hai câu khác nhau về trật tự từ. Trong câu a từ bao giờ đứng đầu câu, trong câu b từ bao giờ đứng ở cuối câu.
Hai câu khác nhau về ý nghĩa; câu a hỏi về thời điểm của hành động sẽ diễn ra trong tương lai; câu b hỏi về hành động diễn ra trong qúa khứ.
Bài tập 6.
Câu a: Có thể sử dụng được vì người hỏi đã thực hiện hành động nhưng chưa biết kết quả chính xác.
Câu b: Không thể sử dụng được vì người hỏi chưa biết giá chiếc xe là bao nhiêu thì không thể nói chiếc xe đó rẻ được.
Nguồn website giaibai5s.com