I, XUẤT XỨ – ĐẠI Ý: 

“Bàn luận về phép học” là đoạn văn trích từ bài tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung khi ông đang giữ chức viện trưởng Viện Sùng Chính phụ trách việc biên soạn sách và xây dựng Trung đôi Phượng Hoàng.

Bài tấu thể hiện cái tâm của Nguyễn Thiếp, đối với việc chấn hưng nền giáo dục nước nhà, nhằm mở mang dân trí, đào tạo nhân tài cho đất nước.

Nội dung bài tậu một là bàn về quân đức (đức của vua, mong bậc đế vương “một lòng tin đức”, “lấy sự vấn tăng thêm tài”, “bởi sự học mà có đức”. Hai là bàn về “dân tâm” (lòng dân) khẳng định “dân là gốc, gốc vững nước mới yên”. Ba là bàn về “phép học” nội dung như đoạn trích trên đây.

II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:

1. Phần đầu tác giả nêu khái quát mục đích chân chính của việc học: “đó là học để làm người”.

Tác giả đã dùng câu châm ngôn vừa dễ hiểu, vừa tăng thêm sức thuyết phục: “Ngọc không mài không thành đồ vật, người không học không biết rõ đạo”. Khái niệm học được so sánh cụ thể nên dễ hiểu, dễ cảm nhận. . Khái niệm “đạo” vốn trừu tượng phức tạp được giải thích thật ngắn gọn, rõ ràng.

2, Sau khi đã xác định mục đích của việc học tác giả đã lấy xã hội đương thời để soi sáng và phê phán những biểu hiện lệch lạc sai trái trong việc học.

Tác hại của lối học lệch lạc đó là “chúa dung nịnh thân” người trên kẻ dưới sự chạy chọt, luồn cúi, không có thực chất dẫn đến cảnh “nước mất nhà tan”. Nguyễn Thiếp quan niệm lối học chuộng hình thức, cần danh lợi là học thuộc lòng câu chữ mà không hiểu nội dung, chỉ có danh lợi mà không có thực chất.

Tóm lại: đây là lối học để có danh tiếng, được trọng vọng, được nhàn nhã, được nhiều lợi lộc.

3, Để khuyến khích việc học, Nguyễn Thiếp khuyên vua Quang Trung: mở thêm trường, mở rộng thành phần người học, tạo điều kiện thuận lợi cho người học. Việc học phải bắt đầu từ những kiến thức cơ bản, có tính chất nền tảng.

4, Bài tấu có đoạn bàn về “phép học” đó thực chất là phương pháp học.

– Tuần tự tiến lên từ thấp đến cao.

– Học rộng nghĩ sâu, biết tóm lược những điều cơ bản, cốt yếu nhất.

– Học phải biết kết hợp với hành. Học không phải chỉ để biết mà còn để làm. Từ thực tế việc học của bản thân em thấy phương pháp học: từ thấp đến cao và học phải biết kết hợp với hành. Đây là cốt lõi của đoạn văn, vì có học như thế thì việc học mới có ý nghĩa thiết thực với việc phát triển xã hội. Đất nước có nhiều nhân tài, chế độ mới vững mạnh, quốc gia hưng thịnh.

Ngày nay Đảng và nhà nước ta đang thực hiện một phương pháp giáo dục mà Bác Hồ đã nêu: “Học đi đôi với hành”. Học có liên hệ với thực tế. Học để phụng sự tổ quốc nhân dân. Như vậy, nhiệt tâm của La Sơn phu tử đối với nước với dân, đối với sự nghiệp “trồng người” đã để lại điều hay cho hậu thế.

Giaibai5s.com