I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý

1. Câu hỏi chuẩn bị bài

Vấn đề 1. Mô tả lại quá trình bắt và tiêu hóa mồi của trùng biến hình

Trả lời

– Khi một chân giả tiếp cận mồi (tảo, vi khuẩn, vụn hữu cơ..).

– Lập tức hình thành chân giả thứ 2 vây lấy mồi.

– Hai chân giả kéo dài nuốt mồi vào sâu trong chất nguyên sinh.

– Không bào tiêu hóa tạo thành bao lấy mồi, tiêu hóa mồi nhờ dịch tiêu hóa.

Vấn đề 2. Trùng giày có cấu tạo và cách dinh dưỡng phức tạp hơn trùng biến hình như thế nào?

Trả lời

– Trùng giày có 2 nhân gồm nhân lớn và nhân nhỏ.

– Cơ quan di chuyển: là những lông bơi với số lượng rất nhiều. Lông bơi vùng quanh miệng tạo thành một vành xoắn để cuốn thức ăn vào lỗ miệng.

– Cách dinh dưỡng: không bào tiêu hóa vận chuyển theo đường đi nhất định và chất cặn bã thải ra ở một vị trí nhất định (gọi là lỗ thoát).

– Hai không bào co bóp: thay nhau co bóp nhịp nhàng bơm nước thừa ra khỏi cơ thể. Mỗi không bào có hình hoa thị, giữa là túi chứa, xung quanh là rãnh dẫn nước.

– Ngoài ra, trùng giày còn có hình thức sinh sản hữu tính bằng cách tiếp hợp.

Vấn đề 3. Quan sát hình 5.1 và 5.3 trang 21 SGK – so sánh trùng giày và trùng biến hình

Trả lời

Nhân trùng giày có gì khác với nhân trùng biến hình?

Nhân trùng giày có số lượng nhiều hơn (1 nhân lớn, 1 nhân nhỏ), hình dạng chúng cũng khác nhau (một nhân hình tròn, một nhân hình hạt đậu).

Không bào co bóp của trùng giày và trùng biến hình khác nhau như thế nào? 

Trùng giày có 2 không bào co bóp ở vị trí cố định, có túi chứa hình cầu ở giữa và các rãnh dẫn chất bài tiết ở xung quanh → cấu tạo phức tạp hơn trùng biến hình.

Tiêu hóa của trùng giày khác trùng biến hình như thế nào?

Tiêu hóa của trùng giày khác trùng biến hình:

– Có rãnh miệng và lỗ miệng ở vị trí cố định.

– Thức ăn nhờ lông bơi cuốn vào miệng rồi không bào tiêu hóa được * hình thành ở cuối hầu,

– Không bao tiêu hóa di chuyển trong cơ thể theo một quỹ đạo nhất định để chất dinh dưỡng được hấp thụ dần dần đến hết, rồi chất thải được loại ra ở lỗ thoát có vị trí cố định.

→ Bộ phận tiêu hóa được chuyển hóa và cấu tạo phức tạp hơn ở trùng biến hình.

2. Ghi nhớ

Trùng biến hình là động vật đơn bào có cấu tạo rất đơn giản, di chuyển và bắt mồi bằng chân giả, dinh dưỡng nhờ không bào tiêu hóa.

Trùng giày là động vật đơn bào nhưng cấu tạo đã phân hóa thành nhiều bộ phận như: nhân lớn, nhân nhỏ, không bào co bóp, miệng, hầu. Mỗi bộ phận đảm nhiệm chức năng sống nhất định.

Trùng biến hình, trùng giày đều sinh sản vô tính theo cách phân đôi, trùng giày còn có hình thức sinh sản tiếp hợp.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

Câu 1: Trùng biến hình sống ở đâu, di chuyển, bắt mồi, và tiêu hóa như thế nào?

Hướng dẫn trả lời

Trùng biến hình sống ở mặt bùn trong các ao tù hay hồ nước lặng, đôi khi chúng nổi lẫn vào lớp váng trên mặt các ao hồ.

Trùng biến hình là cơ thể đơn bào, di chuyển bằng chân giả do sự chuyển động của chất nguyên sinh tạo thành.

Trùng biến hình bắt mồi (tảo, vi khuẩn, vụn hữu cơ,…) bằng cách tạo ra chân giả bao vây mồi, rồi hình thành không bào tiêu hóa để tiêu hóa mồi.

Câu 2: Trùng giày di chuyển, lấy thức ăn, tiêu hóa và thải bã như thế nào?

Hướng dẫn trả lời

Trùng giày di chuyển vừa tiến vừa xoay nhờ các lông bơi rung động theo kiểu làn sóng và mọc theo vòng xoắn quanh cơ thể.

Thức ăn (gồm vi khuẩn, vụn hữu cơ,…) được lông bơi dồn về lỗ miệng. Thức ăn qua miệng và hầu được vo thành viên trong không bào tiêu hóa. Sau đó không bào tiêu hóa rời hầu di chuyển trong cơ thể theo một quỹ đạo nhất định. Enzim tiêu hóa biến thức ăn thành chất lỏng thấm vào chất nguyên sinh. Chất bã được thải ra ngoài qua lỗ thoát ở thành cơ thể.

Câu 3: Cơ thể trùng đế giày có cấu tạo phức tạp hơn trùng biến hình như thế nào?

Hướng dẫn trả lời

Trùng đế giày	Trùng biến hình
– Cơ thể có dạng giống phần đế giày (nên gọi là trùng giày).	– Cơ thể có hình dạng không ổn định thường biến đổi.
– Không chứa chất diệp lục.	– Không chứa chất diệp lục.
– Vận chuyển được trong nước nhờ các lông bơi phủ bên ngoài	– Vận chuyển trong nước bằng các chân giả. bề mặt cơ thể.
– Sống dị dưỡng bằng cách ăn các vi khuẩn và các mảnh vụn hữu cơ.	– Sống dị dưỡng bằng cách ăn vi khuẩn, tảo, chất hữu cơ trong môi trường.
– Sinh sản vô tính bằng cách phân đôi cơ thể theo chiều ngang, có kết hợp sinh sản hữu tính.	– Sinh sản bằng cách phân đôi theo bất kì chiều nào của cơ thể.

Tuy cũng là động vật đơn bào, nhưng trùng giày có cấu tạo cơ thể phức tạp hơn: đã có các lông bơi phủ bề mặt cơ thể. Trùng giày đã có thêm hình thức sinh sản hữu tính, trong khi trùng biến hình chỉ có hình thức sinh sản vô tính.

Nguồn website giaibai5s.com