I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI LÝ THUYẾT

1. Quan sát lược đồ hình 19.1 (SGK trang 61 ), cho biết các hoang mạc trên thế giới thường phân bố ở đâu?

Trả lời

Các hoang mạc trên thế giới thường phân bố ở khu vực chí tuyến, các khu vực nằm sâu trong nội địa, Xa ảnh hưởng của biển hoặc là ở các nơi có lòng biển lạnh chảy qua.

2. Quan sát các hình 19.2 và 19.3 (SGK trang 12), nêu đặc điểm chung của khí hậu hoang mạc và so sánh sự khác nhau về chế độ nhiệt của hoang mạc ở đới nóng và đới ôn hoà.

Trả lời

– Đặc điểm chung của khí hậu hoang mạc: lượng mưa rất ít, biên độ nhiệt năm rất lớn.

– Sự khác nhau về chế độ nhiệt của hoang mạc ở đới nóng và đới ôn hoà:

+ Hoang mạc đới nóng: biên độ nhiệt năm cao, nhưng có mùa đông ấm áp (trên 10°C) và mùa hạ rất nóng (trên 36°C).

+ Hoang mạc đới ôn hoà: biên độ nhiệt năm rất cao, nhưng có mùa hạ không quá nóng (khoảng 20°C); mùa đông và mùa xuân rất lạnh (đến – 20°C).

3. Mô tả quang cảnh hoang mạc qua các ảnh (SGK trang 12).

Trả lời

– Hình 19.4: Hoang mạc Xa-ha-ra ở châu Phi nhìn như một biển cát mênh mộng với những đụn cát di động. Một số nơi là ốc đảo với các cây chà là có dáng như cây dừa.

– Hình 19.5: Hoang mạc A-ri-đô-na ở Bắc Mĩ là vùng đất sỏi đá với các cây bụi gai và các cây xương rồng nên khổng lồ cao đến 5 m, mọc rải rác.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

1. Nêu các đặc điểm của khí hậu hoang mạc.

Trả lời

Khí hậu ở đây hết sức khô hạn, khắc nghiệt.

– Tính chất cực kì khô hạn của khí hậu thể hiện ở lượng mưa trong năm rất thấp trong khi lượng bốc hơi lại rất lớn. Có nơi nhiều năm liền không có mưa hoặc mưa rơi chưa đến mặt đất đã bốc hơi hết.

– Tính chất khắc nghiệt của khí hậu thể hiện ở sự chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm, giữa các mùa trong năm rất lớn.

2. Thực vật và động vật ở hoang mạc thích nghi với môi trường khắc nghiệt, khô hạn như thế nào?

Trả lời

– Thực vật và động vật thích nghi với môi trường khắc nghiệt, khô hạn của hoang mạc bằng cách tự hạn chế sự mất nước, đồng thời tăng cường dự trữ nước và chất dinh dưỡng trong cơ thể.

– Một số loài cây rút ngắn chu kì sinh trưởng cho phù hợp với thời kì có mưa ngắn ngủi trong năm. Một số khác, lá biến thành gai hay lá bọc sáp để hạn chế sự thoát hơi nước. Một số loài cây dự trữ nước trong thân như cây xương rồng nến khổng lồ ở Bắc Mĩ hay cây có thân hình chai ở Nam Mĩ. Phần lớn các loài cây trong hoang mạc có thân lùn thấp nhưng bộ rễ rất to và dài để có thể hút được nước dưới sâu.

– Bò sát và côn trùng sống vùi mình trong cát hoặc trong các hốc đá. Chúng chỉ ra ngoài kiếm ăn vào ban đêm. Linh dương, lạc đà… sống được là nhờ khả năng chịu đói khát và đi xa tìm thức ăn, nước uống.

III. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Khoanh tròn câu trả lời đúng nhất:

1. Hoang mạc chiếm những diện tích rộng lớn ở

A. châu Phi, châu Âu, châu Á, châu Mĩ.

B. châu Á, châu Phi, châu Mĩ, Ô-xtrây-li-a.

C. châu Mỹ, châu Á, Ô-xtrây-li-a, châu Âu.

D. Ô-xtrây-li-a, châu Phi, châu Âu, châu Á.

2. Các hoang mạc trên thế giới thường phân bố ở

A. ven các biển và đại dương.

B. dọc theo đường xích đạo.

C. dọc hai đường chí tuyến.

D. nơi có dòng biển nóng chảy qua.

3. Đặc điểm nào sau đây không đúng với khí hậu hoang mạc?

A. Lượng mưa trong năm rất thấp.

B. Hết sức khô hạn, khắc nghiệt.

C. Có sự phân hoá thành 4 mùa rõ rệt.

D. Chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm rất lớn.

4. Bò sát và côn trùng thích nghi với môi trường hoang mạc bằng cách

A. tự hạn chế sự thoát nước.

B. dự trữ nước và chất dinh dưỡng trong cơ thể.

C. chịu đói khát và đi xa tìm thức ăn, nước uống.

D. sống vùi mình trong cát hoặc trong các hốc đá.

5. Hoang mạc lớn nhất thế giới là

A. Ca-la-ha-ri.                                       B. Gô-bi.

C. Xa-ha-ra.                                          D. Vic-to-ri-a Lớn.

Đáp án

Nguồn website giaibai5s.com