I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI LÝ THUYẾT

1. Xác định vị trí của môi trường nhiệt đới trên hình 5.1 (SGK trang 16).

Trả lời

Dựa vào bảng chú giải để xác định (môi trường nhiệt đới nằm ở khoảng từ vĩ tuyến 5′ đến chí tuyến ở cả hai bán cầu).

2. Quan sát các biểu đồ (hình 6.1 và hình 6.2, SGK trang 20), nhận xét về sự phân bố nhiệt độ và lượng mưa trong năm của khí hậu nhiệt đới.

Trả lời

– Đường nhiệt độ: dao động mạnh từ 22°C đến 34°C và có hai lần tăng cao trong năm vào khoảng tháng 3 – 4 và tháng 9 – 10 (các tháng có Mặt Trời đi qua thiên đỉnh).

– Các cột mưa: chênh lệch nhau từ () mm đến 250 mm giữa các tháng có mưa và các tháng khô hạn, lượng mưa giảm dần về phía hai chí tuyến và số tháng khô hạn cũng tăng lên (từ 3 đến 9 tháng).

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP

1. Nêu đặc điểm của khí hậu nhiệt đới.

Trả lời

– Nóng quanh năm (trên 20°C) và có hai thời kì nhiệt độ tăng cao trong năm khi Mặt Trời đi qua thiên đỉnh.

– Có một thời kì khô hạn, càng gần chí tuyến càng kéo dài từ 3 đến 9 tháng (hoặc mưa tập trung vào một mùa, càng gần chí tuyến mùa mưa càng ngắn dần) và lượng mưa trung bình năm từ 500 mm đến 1.500 mm.

2. Giải thích tại sao đất ở vùng nhiệt đới có màu đỏ vàng?

Trả lời

– Đất ở vùng nhiệt đới có màu đỏ vàng do quá trình tích tụ ôxit sắt, nhôm lên trên mặt đất vào các mùa khô.

– Đất feralit là đất đặc trưng của đới nóng.

3. Tại sao diện tích xavan và nửa hoang mạc ở vùng nhiệt đới đang ngày càng mở rộng?

Trả lời

Diện tích xavan và nửa hoang mạc ở vùng nhiệt đới đang ngày càng mở rộng là do con người phá rừng hoặc xavan để làm rẫy và lấy gỗ, củi khiến cho đất bị bạc màu, chỉ còn có cỏ tranh mới mọc được ở đó.

4. Quan sát hại biểu đồ nhiệt độ và lượng mưa của vùng nhiệt đới (SGK trang 22), cho biết biểu đồ nào ở Bắc bán cầu, biểu đồ nào ở Nam bán cầu. Tại sao?

Trả lời

– Biểu đồ bên trái: có đường biểu diễn nhiệt độ với hai lần tăng cao trong năm, nhiệt độ quanh năm trên 20°C, có một thời kì khô hạn (hoặc mưa tập trung vào một mùa) là những đặc điểm của khí hậu nhiệt đới ở Bắc bán cầu.

– Biểu đồ bên phải: có nhiệt độ cả năm trên 20°C, biên độ nhiệt năm tới trên 15°C, có một thời kì khô hạn kéo dài 6 tháng là những đặc điểm của khí hậu nhiệt đới ở Nam bán cầu. Mùa mưa ở Nam bán cầu trái ngược với mùa mưa ở Bắc bán cầu: mưa từ tháng 11 đến tháng 4, đó là mùa hạ ở Nam bán cầu.

III. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Khoanh tròn câu trả lời đúng nhất:

1. Môi trường nhiệt đới nằm ở khoảng từ vĩ tuyến 5° đến

A. Xích đạo.

B. chí tuyến ở cả hai bán cầu.

C. vòng cực ở cả hai bán cầu.

D. cực Bắc và cực Nam.

2. Nhiệt độ trung bình năm ở vùng nhiệt đới trên

A. 20°C.           B. 21°C.          C. 22°C.          D. 23°C

3. Lượng mưa trung bình năm ở vùng nhiệt đới là

A. 500 mm – 1.000 mm.                  B. 1.000 mm – 1.500 mm.

C. 1.500 mm – 2.000 mm.              D. 2.000 mm – 2.500 mm.

4. Khí hậu môi trường nhiệt đới có đặc điểm là

A. nhiệt độ quanh năm thấp.

B. mưa nhiều quanh năm.

C. có thời kì khô hạn từ 1 – 2 tháng.

D. càng gần chí tuyến, biên độ nhiệt càng lớn.

5. Ở vùng nhiệt đới, trong năm có một thời kì khô hạn kéo dài từ

A. 3 đến 6 tháng.                        B. 3 đến 7 tháng.

C. 3 đến 6 tháng.                        D. 3 đến 9 tháng.

Đáp án