KIẾN THỨC CẦN NHỚ [1] Định nghĩa\

Nếu đại lượng y liên hệ với đại lượng x theo công thức y =4 hay xy = a

а

(a là một hằng số khác 0) thì ta nói y tỉ lệ nghịch với x theo hệ số tỉ lệ a * Chú ý. Khi x tỉ lệ nghịch với x thì x cũng tỉ lệ nghịch với y và ta

nói hai đại lượng đó tỉ lệ nghịch với nhau. 2. Tính chất

Nếu hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau thì : • Tích hai giá trị tương ứng của chúng luôn không đổi (bằng hệ số tỉ lệ) • Tỉ số hai giá trị bất kì của đại lượng này bằng nghịch đảo của tỉ số

hai giá trị tương ứng của đại lượng kia

BÀI TẬP Bài 12/58. Cho biết hai đại lượng x và y tỉ lệ nghịch với nhau và khi x = 8 thì

y = 15. a) Tìm hệ số tỉ lệ ; b) Hãy biểu diễn y theo x ; c) Tính giá trị của y khi x = 6 ; x = 10.

GIẢI a) Hệ số tỉ lệ là xy = 8.15 = 120.

120 b) xy = 120 nên y =

1. c) • Khi x = 6 thì y = “” = 20 • Khi x = 10 thì y = 3 = 12

10 Bài 13/58. Cho biết x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch. Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau: x 0,5 – 1,2 | | | 4 | 6

3 – 2 1,5 GIẢI

| 31-26

6

Ta có xy = 4.1,5 = 6. Vậy x =” và y

*

X = 0,5

>

6 y = = -= 12

0,5

*

X = – 1,2 >

y = –

– 1,2

=-5

*

y = 3

*

y=-2= x=-=-3

y = — 2 =

x=

= –3

– 2

ē Ola Wios

*

X = 6

x 0,5 – 1,2 2 -3 4 6

Ly | 12 | – 5 1 3 1 – 2 I1,511 1 Bài 14/58. Cho biết 35 công nhân xây một ngôi nhà hết 168 ngày. Hỏi 28

công nhân xây ngôi nhà đó hết bao nhiêu ngày ? (Giả sử năng suất làm việc của mỗi công nhân là như nhau).

GIẢI

Gọi y là số ngày để 28 công nhân xây ngôi nhà (y + N). Vì số công nhân và số ngày xây ngôi nhà là hai đại lượng tỉ lệ nghịch nên :

35.168 y.28 – 35.168 y = 2

28

= = 210 (ngày) Đáp số 28 công nhân xây ngôi nhà hết 210 ngày. Bài 15/58. a) Cho biết đội A dùng x máy cày (có cùng năng suất) để cày

xong một cánh đồng hết y giờ. Hai đại lượng x và y có tỉ lệ

nghịch với nhau không. b) Cho biết x là số trang đã đọc xong và y là số trang còn lại

chưa đọc của một quyển sách. Hỏi x và y có phải là hai đại

lượng tỉ lệ nghịch không ? c) Cho biết a (m) là chu vi của bánh xe, b là số vòng quay được

của bánh xe trên đoạn đường xe lăn từ A đến B. Hỏi a và b có phải là hai đại lượng tỉ lệ nghịch không ?

GIẢI a) x và y là hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau. b) x và y không phải là hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau. c) a và b là hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau.