| A. LÍ THUYẾT
– Áp lực là lực ép có phương vuông góc với mặt bị ép. – Áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép:
– Đơn vị của áp suất là paxcan (Pa): 1 Pa = 1 N/m2 +) Tác dụng của áp lực phụ thuộc vào độ lớn của áp lực và diện tích mặt tiếp xúc. +) Với áp lực không đổi, nếu mặt tiếp xúc càng nhỏ thì tác dụng của áp lực càng lớn (uật càng lún sâu). +) Áp lực có thể là trọng lực. |
B. HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP SÁCH GIÁO KHOA
I. ÁP LỰC LÀ GÌ?
Câu 1.
Hình a: Áp lực chính là trọng lượng của máy kéo.
Hình b: Áp lực là lực của ngón tay tác dụng lên đầu đinh và lực của mũi đinh tác dụng lên bảng gỗ.
II. ÁP SUẤT
Câu 2. Ta có:
– Cùng diện tích bị ép như nhau, nếu độ lớn của áp lực càng lớn thì tác dụng của nó cũng càng lớn.
– Cùng độ lớn của áp lực như nhau, nếu diện tích bị ép càng nhỏ thì tác dụng của áp lực càng lớn.
Như vậy, tác dụng của áp lực phụ thuộc vào diện tích bị ép và độ lớn của áp lực. Điền dấu:
| Bảng so sánh | ||
| Áp lực (F) | Diện tích bị ép (S) | Độ lún (h) |
| F2 > F1 | S2 = S1 | h2 > h1 |
| F3 = F1 | S3 < S1 | h3 > h1 |
Câu 3. Tác dụng của áp lực càng lớn khi áp lực càng mạnh và diện tích bị ép càng nhỏ.
III. VẬN DỤNG
Câu 4. Muốn tăng áp suất thì phải tăng áp lực và giảm diện tích bị ép (dựa vào công thức tính áp suất 
Ví dụ: Lưỡi dao, lưỡi kéo thường mài sắc, mũi đinh thường thật nhọn để giảm diện tích bị ép.
Câu 5. Áp suất của xe tăng lên mặt đường là:
Áp suất của xe ô tô lên mặt đường là:
Như vậy, áp suất của xe ô tô lên mặt đường lớn hơn áp suất của xe tăng lên mặt đường.
Sở dĩ máy kéo chạy được bình thường trên nền đất mềm còn ô tô thì rất khó chạy trên nền đất mềm và thường bị sa lầy vì máy kéo có các bản xích giống như xe tăng, áp suất do máy kéo tác dụng xuống mặt đường nhỏ hơn so với áp suất của ô tô tác dụng xuống mặt đường.
C. HƯỚNG DẪN GIẢI SÁCH BÀI TẬP TRANG 23-24-25
7.1. Chọn D. Người đứng cả hai chân nhưng tay cầm quả tạ.
7.2. Chọn B. Muốn tăng áp suất thì giảm áp lực, tăng diện tích bị ép.
7.3. Loại xẻng có đầu nhọn nhấn vào đất dễ dàng hơn vì diện tích bị ép nhỏ hơn loại xẻng có đầu bằng, khi tác dụng cùng một áp lực thì áp suất của xẻng có đầu nhọn lớn hơn áp suất của xẻng có đầu bằng.
7.4. Áp lực bằng nhau giữa các cách đặt vì trọng lượng viên gạch không đổi.
Vị trí a) có áp suất lớn nhất vì diện tích tiếp xúc nhỏ nhất.
Vị trí c) có áp suất nhỏ nhất vì diện tích tiếp xúc lớn nhất.
7.5. Khối lượng của người là: m = p x S = 17000 N/m2 x 0,3m2 = 510 N
7.7. Chọn C. Áp suất có số đo bằng độ lớn của áp lực trên trên một đơn vị diện tích.
7.10. Chọn A. Trọng lượng của xe và người đi xe.
7.11. Chọn B. Nhỏ hơn trọng lượng của vật. .
7.14. Để tăng diện tích tiếp xúc, làm giảm áp suất lên đường nên khi đi không bị lún.
7.15.
– Mũi kim nhọn làm giảm diện tích tiếp xúc nên tăng áp suất, do đó dễ dàng xuyên qua vải.
– Chân ghế chịu áp lực lớn nên phải có diện tích tiếp xúc lớn, để áp suất tác dụng lên mặt sàn nhỏ, ghế không bị gãy.
7.16. Áp lực cả 3 trường hợp: P = 0,84 x 10 = 8,4N.
Nhận xét: Áp lực do vật tác dụng lên sàn trong cả ba trường hợp đều như nhau nhưng áp suất trong các trường hợp khác nhau.
D. BÀI TẬP LUYỆN TẬP
Câu 1. Hãy chọn câu phát biểu đúng trong các câu sau:
A. Áp lực là lực tác dụng của vật lên dây treo.
B. Áp lực là lực tác dụng của vật lên giá đỡ.
C. Áp lực là lực ép của vật lên mặt bị ép.
D. Áp lực là lực ép của vật có phương vuông góc với mặt bị ép.
Câu 2. Trong các trường hợp sau đây, trường hợp nào áp suất của người tác dụng lên mặt sàn là lớn nhất?
A. Người đứng cả hai chân.
B. Người đứng cả hai chân nhưng cúi gập xuống.
C. Người đứng một chân.
D. Người đứng nhón một chân lên.
Câu 3. Hãy chọn phương án đúng nhất để làm giảm áp suất.
A. Tăng áp lực và giảm diện tích mặt bị ép.
B. Giảm áp lực và tăng diện tích mặt bị ép.
C. Tăng áp lực và giữ nguyên diện tích.
D. Tăng áp lực và tăng diện tích mặt bị ép.
Câu 4. Trong các ví dụ sau đây, ví dụ nào có liên quan đến mục đích tăng hay giảm áp suất.
A. Tăng trọng lượng hàng lên xe ô tô.
B. Dùng dép đế nhọn để đi trên đường đất trơn khi trời mưa.
C. Đặt tấm ván dưới bánh xe khi xe bị sa lầy.
D. Mài lưỡi dao cho sắc.
Câu 5. Một vật có khối lượng là 50kg đặt trên sàn nằm ngang. Hỏi áp suất vật đó tác dụng lên mặt sàn là bao nhiêu nếu diện tích tiếp xúc của vật với mặt sàn là 250cm3. Hãy chọn kết quả đúng trong các kết quả sau:
A. p = 20000N/m2
B. p = 2N/m2
C. p = 200N/m2
D. p = 20N/m2
HƯỚNG DẪN GIẢI
Câu 1. Áp lực là lực ép của vật có phương vuông góc với mặt bị ép. Chọn D.
Câu 2. Trong cả bốn trường hợp đều có áp lực là bằng nhau. Người đứng nhón một chân lên thì có diện tích mặt bị ép là nhỏ nhất nên áp suất là lớn nhất. Chọn D.
Câu 3. Giảm áp lực và tăng diện tích mặt bị ép. Chọn B.
Câu 4. Mục đích của trường hợp A là tăng số hàng vận chuyển. Còn ở trường hợp B và C là để tăng lực ma sát. Chỉ có mài lưỡi dao cho sắc là mục đích để tăng áp suất. Chọn D.
Câu 5. Ta có khối lượng m = 50kg suy ra áp lực F = P = 500N.
Diện tích mặt bị ép S = 250cm2 = 0,025m2.
Nguồn website giaibai5s.com