I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý

1. Câu hỏi chuẩn bị bài

Vấn đề 1. Tìm hiểu hình dạng, cấu tạo của trai sông

Trả lời

Hãy trình bày đặc điểm cấu tạo của trai sông?

– Cơ thể được bảo vệ trong vỏ cứng bằng đá vôi, phía ngoài vỏ có lớp sừng và mặt trong vỏ có ánh xà cừ.

– Vỏ gồm hai mảnh nối nhau bởi dây chằng. Dây chằng cùng với cơ gây đóng, mở vỏ trai.

– Trong vỏ là áo trai. Mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi. Mặt trong tạo thành khoang áo là môi trường dinh dưỡng của trai. Tiếp đến là hai tấm nang ở mỗi bên. Ở trung tâm cơ thể, phía trong là thân trai, phía ngoài là chân trai.

Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm thế nào? Trai chết thì có mở, tại sao?

Để mở vỏ trai quan sát bên trong, phải luôn lưỡi dao qua khe vỏ cắt cơ khép vỏ trước và cơ khép vỏ sau ở trai. Cơ khép vỏ bị cắt, lập tức vỏ trai sẽ mở ra. Điều ấy chứng tỏ sự mở ra là do tính tự động của vỏ trai. Chính vì thế khi trai chết, vỏ thường mở ra.

Mài mặt ngoài của vỏ trai ngửi thấy có mùi khét, vì sao?

Vì phía ngoài là lớp sừng có thành phần giống tổ chức sừng ở các động vật khác nên khi mài nóng chảy, chúng có mùi khét.

Vấn đề 2. Trai sông di chuyển như thế nào?

Trả lời

Trai thò chân và vươn dài trong bùn về hướng muốn đi tới để mở đường, sau đó trai co chân đồng thời với việc khép vỏ lại, tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở rãnh phía sau, làm trai tiến về phía trước.

Vấn đề 3. Trai lấy thức ăn và ôxi như thế nào?

Trả lời

Trai hút nước để vào khoang áo rồi qua mang vào miệng nhờ sự rung động của các lông trên tấm miệng. Qua mang, ôxi được tiếp nhận, đến miệng thức ăn được giữ lại. Đó là dinh dưỡng theo kiểu thụ động ở trai.

Vấn đề 4. Tìm hiểu sinh sản và phát triển ở trại

Trả lời

Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ

Giai đoạn trứng và ấu trùng phát triển trong mạng của trai mẹ để bảo vệ trứng và ấu trùng khỏi bị động vật khác ăn mất. Ngoài ra, vì ở đây rất giàu dưỡng khí và thức ăn.

Ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá

Ở giai đoạn trưởng thành, trai ít di chuyển. Vì thế ấu trùng có tập tính bám vào mạng và da cá để di chuyển đến nơi xa. Đây là một hình thức thích nghi để phát tán nòi giống.

2. Ghi nhớ

Trai sông là đại diện của ngành Thân mềm. Chúng có lối sống chui rúc trong bùn, di chuyển chậm chạp, có 2 mảnh vỏ bằng đá vôi che chở bên ngoài. Phần đầu cơ thể trai tiêu giảm nhưng nhờ hai đối tấm miệng và hai đối tấm mang, trai lấy được thức ăn và ôxi.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP 

Câu 1: Trai tự vệ bằng cách nào? Cấu tạo nào của trai đảm bảo cách tự vệ đó có hiệu quả?

Hướng dẫn trả lời

Khi gặp nguy hiểm, trai co chân, khép vỏ để bảo vệ phần mềm bên trong. Nhờ vỏ cứng rắn và 2 cơ khép vỏ vững chắc nên kẻ thù không thể bủa vỏ ra để ăn phần mềm cơ thể trại.

Câu 2: Cách dinh dưỡng của trai có ý nghĩa như thế nào với môi trường nước?

Hướng dẫn trả lời

Cách dinh dưỡng theo kiểu hút nước để lọc lấy vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh, các động vật nhỏ khác có tác dụng lọc sạch môi trường nước. Ở những vùng nước ô nhiễm, người ăn trai (sò cũng vậy) hay bị ngộ độc vì khi lọc nước lấy thức ăn chúng cũng giữ lại nhiều chất độc trong cơ thể.

Câu 3: Nhiều ao đào thả cá, trai không thả mà tự nhiên có, tại sao?

Hướng dẫn trả lời

Khi nuôi cá mà không thả trai, nhưng trong ao vẫn có trai là vì ấu trùng trai thường bám vào mạng và da cá. Vào ao cá, ấu trùng trai lớn lên và phát triển bình thường.

Nguồn website giaibai5s.com