I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
1. Câu hỏi chuẩn bị bài
Vấn đề 1. Đặc điểm cấu tạo và dinh dưỡng của giun đũa có điểm gì cần lưu ý?
Trả lời
Giun cái dài và mập hơn giun đực có ý nghĩa sinh học gì?
Giun đũa cái dài và mập hơn để đảm bảo đẻ ra một số lượng trứng khổng lồ khoảng 200 nghìn trứng trong một ngày đêm.
Nếu giun đũa thiếu lớp vỏ cuticun thì số phận của chúng sẽ như thế nào?
Lớp vỏ cuticun của giun đũa là chiếc “áo giáp hóa học” giúp chúng thoát được tác động của lớp dịch tiêu hóa rất mạnh trong ruột người. Khi lớp vỏ này mất hiệu lực thì cơ thể của giun đũa cũng sẽ bị tiêu hóa như nhiều thức ăn khác.
Ruột thẳng và kết thúc tại hậu môn ở giun đũa so với ruột phân nhánh ở giun dẹp (chưa có hậu môn) thì tốc độ tiêu hóa ở loài nào cao hơn? Tại sao?
Đặc điểm ống ruột thẳng và kết thúc tại hậu môn ở giun đũa, giúp cho thức ăn vận chuyển theo một chiều: đầu vào là thức ăn, đầu ra (hậu môn) là chất thải, nên các phần ống tiêu hóa được chuyển hóa cao hơn. Sự đồng hóa thức ăn hiệu quả hơn ở kiểu ruột túi.
Nhờ đặc điểm nào mà giun đũa chui được vào ống mật và hậu quả sẽ như thế nào đối với con người?
Nhờ đầu giun đũa nhọn và nhiều giun con còn có kích thước nhỏ, nên chúng có thể chui được vào đây chật ống mật. Khi đó, người bệnh sẽ đau bụng dữ dội và rối loạn tiêu hóa do ống mật bị tắc.
Vấn đề 2. Dựa vào vòng đời của giun đũa, hãy trả lời các câu hỏi bảo vệ sức khỏe sau:
Trả lời
Rửa tay trước khi ăn và không ăn rau sống có liên quan gì đến bệnh giun đũa?
Không ăn rau sống vì rau sống ở nhiều nơi của nước ta vẫn tưới bằng phân tươi có nhiều trứng giun. Nhờ đó, rau mới xanh tốt và cũng vì thế mà chúng mang rất nhiều trứng giun dẫu có rửa cũng khó sạch hết.
Rửa tay trước khi ăn, ngoài việc loại bỏ trứng giun sán và các bào tử nấm mốc có hại
Tại sao y học khuyên mỗi người nên tẩy giun 1 – 2 lần trong 1 năm?
Do kiến thức vệ sinh xã hội của người dân nước ta còn thấp, nên dù phòng tránh tích cực cũng khó tránh khỏi mắc bệnh giun đũa. Vì thế, y học khuyên mỗi năm nên tẩy giun từ 1 – 2 lần.
2. Ghi nhớ
Giun đũa kí sinh ở ruột non người. Chúng bắt đầu có khoang cơ thể chưa chính thức, ống tiêu hóa có thêm ruột sau và hậu môn. Giun đũa phân tính và tuyến sinh dục có dạng ống phát triển.
Giun đũa thích nghi với kí sinh: có vỏ cuticun, dinh dưỡng khỏe, đẻ nhiều trứng và chúng có khả năng phát tán rộng.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Câu 1: Đặc điểm cấu tạo nào của giun đũa khác với sán lá gan?
Hướng dẫn trả lời
| Sán lá gan | Giun đũa |
| – Cơ thể hình lá, dẹp, màu đỏ. | – Cơ thể thon dài, 2 đầu thon lại (tiết diện ngang hình tròn). |
| – Các giác bám phát triển. | – Có lớp vỏ cuticun bọc ngoài cơ thể. |
| – Có 2 nhánh ruột vừa tiêu hóa vừa dẫn thức ăn nuôi cơ thể, không có hậu môn. | – Ống tiêu hóa bắt đầu từ miệng, kết thúc ở hậu môn. |
| – Sinh sản: lưỡng tính (có bộ phận sinh dục đực và cái riêng, có tuyến noãn hoàng), đẻ 4000 trứng một ngày. | – Sinh sản: phân tính, tuyến sinh dục đực và cái đều ở dạng ống. Thụ tinh trong, con cái đẻ khoảng 200.000 trứng một ngày. |
Câu 2: Nêu tác hại của giun đũa với sức khỏe con người.
Hướng dẫn trả lời
Chúng lấy chất dinh dưỡng của người, gây tắc ruột, tắc ống mật và tiết độc tố gây hại cho người. Nếu có người mắc bệnh thì có thể coi đó là “ổ truyền bệnh cho cộng đồng”. Vì từ người đó sẽ có rất nhiều trứng giun thải ra ngoài môi trường và có nhiều cơ hội (qua ăn rau sống, không rửa tay trước khi ăn,..) đi vào người khác.
Câu 3: Nêu các biện pháp phòng chống giun đũa kí sinh ở người.
Hướng dẫn trả lời
Ăn ở sạch sẽ, không ăn rau sống chưa qua sát trùng, không uống nước lã, rửa tay trước khi ăn. Thức ăn phải để trong lồng bàn, vệ sinh sạch sẽ (tay, chân và đồ dùng trong nhà không để bụi bám vào), trừ diệt ruồi nhặng, xây hố xí phải bảo đảm vệ sinh một cách khoa học (hố xí tự hoại hoặc 2 ngăn,.. Phòng chống giun đũa kí sinh ở ruột người là vấn đề chung của xã hội, cộng đồng mà mỗi người phải quan tâm thực hiện.
Nguồn website giaibai5s.com