A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Ảnh tạo bởi gương cầu lõm:

Ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm lớn hơn vật.

2. Sự phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm:

Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia tới song song thành chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm và ngược lại, biến đổi một chùm tia tới phân kỳ thích hợp thành một chùm tia phản xạ song song.

B. TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI TRONG SÁCH GIÁO KHOA

C1. Ảnh của cây nến quan sát được trong gương cầu lõm ở thí nghiệm trên là ảnh gì? So với cây nến thì ảnh của nó lớn hơn hay nhỏ hơn ?

Giải

Ảnh ảo, lớn hơn cây nến.

C2. Hãy bố trí một thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng. Mô tả cách bố trí thí nghiệm. Nếu kết quả so sánh.

Giải 

Bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh ảo của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng như đã làm với gương cầu lồi.

Kết luận: Đặt một vật gần sát gương cầu lõm, nhìn vào gương thấy một ảnh (ảo) không hứng được trên màn chắn và lớn hơn vật

C3. Quan sát chùm tia phản xạ xem nó có đặc điểm gì?

Giải

Kết luận: Chiếu một chùm tia tới song song lên một gương cầu lõm, ta thu được một chùm tia phản xạ (hội tụ) tại một điểm trước gương.

C4. Hình 8.3 là một thiết bị dùng gương cầu lõm hứng ánh sáng mặt trời để nung nóng vật. Hãy giải thích vì sao vật đó lại nóng lên.

Giải

Mặt trời ở rất xa nên chùm sáng từ mặt trời tới gương coi như chùm tia tới song song, cho chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm ở phía trước gương. Ánh sáng mặt trời có nhiệt năng cho nên vật để ở chỗ ánh sáng hội tụ sẽ nóng lên.

C5. Bằng cách di chuyển đèn pin, hãy tìm vị trí của S để thu được chùm phản xạ là một chùm sáng song song.

Giải

Kết luận: Một nguồn sáng nhỏ S đặt trước gương cầu lõm ở một vị trí thích hợp sẽ thu được 1 chùm sáng (phản xạ) song song.

C6. Xoay pha đèn đến vị trí thích hợp để thu được chùm phản xạ song song từ pha đèn chiếu ra.

Giải

Nhờ có gương cầu trong pha đèn pin nên khi xoay pha đèn đến vị trí thích hợp sẽ thu được một chùm sáng phản xạ song song, ánh sáng sẽ truyền đi xa được, không bị phân tán mà vẫn sáng rõ.

C7. Muốn thu được chùm sáng hội tụ từ đèn ra thì phải xoay pha đèn để cho bóng đèn ra xa hay lại gần gương ?

Giải

Ra xa gương.

C. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. Gương cầu lõm là:

A. Mặt cầu lõm phản xạ tốt ánh sáng.

B. Mặt cầu lồi phản xạ tốt ánh sáng.

C. Mặt cầu lõm hấp thụ tốt ánh sáng.

D. Mặt cầu lõm trong suốt.

Giải

Chọn A. Mặt cầu lõm phản xạ tốt ánh sáng.

2. Các vật nào sau đây có thể coi là gương cầu lõm?

A. Pha đèn pin.

B. Gương dùng để thu và hội tụ ánh sáng mặt trời.

C. Lòng chảo nhẵn bóng.

D. Cả ba vật đều được.

Giải

Chọn D. Vì cả ba vật đều có dạng mặt cầu lõm và phản xạ tốt ánh sáng, mặt phản xạ là mặt làm nên đều có thể coi là gương cầu lõm.

3. Để quan sát ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm thì mắt ta đặt ở đâu?

A. Trước mặt phản xạ và nhìn vào gương sao cho chùm tia phản xạ lọt vào mắt.

B. Ở đâu cũng được nhưng phải nhìn vào mặt phản xạ của gương.

C. Ở trước gương.

D. Ở trước gương và nhìn vào vật.

Giải

Chọn A. Vì ảnh của gương cầu lõm là ảnh ảo.

4. Chiếu một chùm tia tới song song vào một gương cầu lõm, chùm tia phản xạ là chùm gì?

A. Hội tụ tại một điểm.

B. Song song

C. Phân kì.

D. Có thể A hoặc B, hoặc C.

Giải

Chọn A. Hội tụ tại một điểm.

Vì gương cầu lõm có tác dụng biến đổi chùm tia tới song song thành chùm tia phản xạ hội tụ tại một điểm.

5. Đặt vật sáng AB ngay trước gương cầu lõm, cho ảnh A’B’. Nêu tính chất của ảnh A’B’.

A. A’B’ là ảnh ảo, nhỏ hơn vật.

B. A’B’ là ảnh ảo, lớn hơn vật.

C. A’B’ là ảnh thật, lớn hơn vật.

D. A’B’ là ảnh thật, nhỏ hơn vật.

Giải

Chọn B. Vì đặc điểm của gương cầu lõm là cho ảnh ảo lớn hơn vật.

6. Gương cầu lõm có tác dụng biến một chùm tia song song (chùm tia tới) thành một chùm tia hội tụ (chùm tia phản xạ). Vậy, nó có thể làm ngược lại: biến chùm tia hội tụ thành chùm tia song song không?

Giải

Gương cầu lõm có tác dụng biến một chùm tia tới song song thành một chùm tia phản xạ hội tụ nhưng nó không thể biến chùm tia tới hội tụ thành chùm tia phản xạ song song được. Để tạo chùm tia phản xạ song song thì chùm tia tới phải là một chùm phân kì thích hợp. Hình vẽ bên.

 

Nguồn website giaibai5s.com

Giải bài tập Vật lí 7 – Bài 8: Gương cầu lõm
5 (100%) 2 votes