A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT 1. Tính chất của ảnh tạo bởi gương phẳng: – Ảnh ảo tạo bởi gương phẳng không hứng được trên màn chắn và lớn bằng vật. Khoảng cách từ một điểm của vật đến gương phẳng bằng khoảng cách từ ảnh của điểm đó đến gương. 2. Giải thích sự tạo thành ảnh bởi gương phẳng: – Các tia sáng từ điểm sáng 9 tới gương phẳng cho tia phản xạ có đường kéo dài đi qua ảnh ảo S’. – Ảnh của một vật là tập hợp ảnh của tất cả các điểm trên vật.

B. TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI TRONG SÁCH GIÁO KHOA

C1. Đưa một tấm bìa dùng làm màn chắn ra sau gương để kiểm tra dự đoán.

Giải

Kết luận: ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng (không hứng được trên màn chắn, gọi là ảnh ảo.

C2. Dùng viên phần thứ hai đúng bằng viên phần thứ nhất, đưa ra sau tấm kính để kiểm tra dự đoán về độ lớn của ảnh.

Giải

Kết luận: độ lớn của ảnh của một vật tạo bởi gương phẳng (bằng) độ lớn của vật.

C3. Hãy tìm cách kiểm tra xem AA’ có vuông góc với MN không; A và A có cách đều MN không.

Giải

Điểm sáng và ảnh của nó tạo bởi gương phẳng cách gương một khoảng (bằng) nhau.

C4. Trên hình 5.4, SGK vẽ một điểm sáng S (nguồn sáng nhỏ) đặt trước gương phẳng và hai tia sáng xuất phát từ S tới gương.

a) Hãy vẽ ảnh S’ của S tạo bởi gương phẳng bằng cách vận dụng tính chất của ảnh.

b) Từ đó vẽ tia phản xạ ứng với hai tia tới SI và SK.

c) Đánh dấu một vị trí đặt mắt để nhìn thấy ảnh S.

d) Giải thích vì sao ta nhìn thấy ảnh S mà không hứng được ảnh đó trên màn chắn.

Giải

Mắt ta nhìn thấy S vì các tia phản xạ lọt vào mắt ta coi như đi thẳng từ S đến mắt. Không hứng được S trên màn vì chỉ có đường kéo dài của các tia phản xạ gặp nhau ở S’ chứ không có ánh sáng thật đến S. (Hình 5.1). Kết luận: Ta nhìn thấy ảnh ảo S vì các tia phản xạ lọt vào mắt có (đường kéo dài) đi qua ảnh S’.

C5. Hãy vận dụng tính chất của anh tạo bởi gương phẳng để vẽ ảnh của một mũi tên đặt trước một gương phẳng như hình 5.5.SG

Giải

Kẻ AA’ và BB’ vuông góc với mặt gương rồi lấy AH = HA’, BK = KB’ (Hình 5.2)

C6. Hãy giải đáp thắc mắc của bé Lan trong câu chuyện kể ở đầu bài.

Giải

Mặt nước coi như một gương phẳng. Bóng của tháp chính là ảnh tạo bởi gương phẳng. Giải thích hình cái tháp lộn ngược dựa vào phép vẽ ảnh chân tháp ở sát đất, đỉnh tháp ở xa đất nên ảnh của đỉnh tháp ở xa đất và ở phía bên kia gương phẳng tức là ở dưới mặt nước. Hình 5.3 vẽ mũi tên tượng trưng cho cái tháp.

C. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. Vật nào sau đây không thể xem là gương phẳng?

A. Gương soi mặt.

B. Tờ giấy phủ bạc được đánh nhẵn bóng.

C. Miếng kim loại phẳng làm bằng thép không rỉ.

D. Tấm kim loại phẳng được quét sơn trắng.

Giải

Chọn D. Tấm kim loại chẳng được quét sơn trắng.

2. Ảnh của vật qua gương phẳng:

A. luôn nhỏ hơn vật.

B. luôn lớn hơn vật.

C. luôn bằng vật.

D. Có thể lớn hơn hay nhỏ hơn vật tùy thuộc vào vật ở gần hay ở xa gương…

Giải

Chọn C. Ảnh của vật qua gương phẳng luôn bằng vật.

3. Khi nào ta có thể nhìn thấy ảnh S’ của một vật sáng S đặt trước gương phẳng?

A. Chỉ khi ảnh S’ ở phía trước mắt ta.

B. Chỉ khi giữa mắt và ảnh S’ không có vật chắn sáng

C. Chỉ khi S’ là nguồn sáng.

D. Khi mắt nhận được tia phản xạ của các tia tới xuất phát từ điểm sáng.

Giải

Chọn D. Vì ảnh s’ tạo bởi đường kéo dài các tia phản xạ, mắt chỉ có thể nhìn thấy s’ khi có tia phản xạ đến mắt kéo dài qua s’

4. Ảnh của một điểm sáng S đặt trước gương phẳng tạo bởi…

A. giao nhau của các tia phản xạ.

B. giao nhau của đường kéo dài các tia phản xạ.

C. giao nhau của các tia tới.

D. giao nhau của đường kéo dài các tia tới.

Chọn kết luận đúng để điền vào chỗ trống.

Giải

Chọn B. Vì ảnh của điểm sáng S đặt trước gương phẳng được tạo bởi điểm giao nhau của đường kéo dài các tia phản xạ.

5. Từ điểm sáng S có tia SI chiếu tới một gương phẳng G. Nêu cách vẽ |tia phản xạ IR.

Giải

Vẽ ảnh S’ của điểm sáng S. Nối điểm S’ và điểm I, kéo dài ta được đường truyền của tia tới.

6. Cho hình vẽ sau. Hãy vẽ các tia sáng xuất phát từ S đến gặp gương phẳng và phản xạ, tia phản xạ đi qua R. Dựng pháp tuyến tại điểm tới trong từng trường hợp. Nêu cách vẽ.

Giải

* Nêu cách vẽ:

– Xác định ảnh S’ đối xứng với S qua gương phẳng.

– Tia phản xạ qua R có đường kéo dài qua S’.

– Giao điểm của S’R với gương là điểm tới I.

– SI là tia tới, IR là tia phản xạ, pháp tuyến IN vuông góc với gương tại điểm I.

Nguồn website giaibai5s.com