A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT

1. Tác dụng từ:

– Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay kim nam châm.

– Ứng dụng của tác dụng từ là chế tạo nam châm điện.

2. Tác dụng hóa học:

– Dòng điện có tác dụng hóa học, chẳng hạn khi cho dòng điện đi qua dung dịch muối đồng thì nó tách đồng ra khỏi dung dịch, tạo thành lớp đồng bám trên thỏi than nối với cực âm.

– Ứng dụng của tác dụng hóa học như: mạ đồng, mạ vàng… để chống gỉ, làm đẹp…

3. Tác dụng sinh lý:

– Dòng điện có tác dụng sinh lý khi đi qua cơ thể người và động vật.

– Ứng dụng: dùng trong y học để chữa bệnh.

B. TRẢ LỜI CÁC CÂU HỎI TRONG SÁCH GIÁO KHOA

C1.

a. Đưa một đầu cuộn dây lại gần các đinh sắt nhỏ, các mẩu dây đồng hoặc nhôm. Quan sát xem có hiện tượng gì xảy ra khi công tắc ngắt và công tắc đóng.

b. Đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn dây và đóng công tắc. Hãy cho biết, cực nào của kim nam châm bị hút, cực nào bị đấy.

Giải

a. Khi công tắc đóng, cuộn dây hút đinh sắt nhỏ. Khi ngắt công tắc, đinh sắt nhỏ rơi ra.

b. Đưa một kim nam châm lại gần một đầu cuộn dây và đóng công tắc thì một cực của kim nam châm bị hút, cực kia bị đẩy. Khi đảo đầu cuộn dây, cực của nam châm lúc trước bị hút thì nay bị đẩy và ngược lại.

Kết luận:

1. Cuộn dây dẫn quấn quanh lõi sắt non có dòng điện chạy qua là (nam châm điện).

2. Nam châm điện (có tính chất từ) vì nó có khả năng làm quay kim nam châm hoặc hút các vật bằng sắt hoặc thép.

C2. Khi đóng công tắc, có hiện tượng gì xảy ra với cuộn dây, với miếng sắt và với đầu gõ chuông?

Giải

Khi đóng công tắc, dòng điện đi qua cuộn dây và cuộn láy trở thành nam châm điện. Khi đó cuộn dây hút miếng sắt làm cho đầu gõ chúng đập vào chuông, chuông kêu.

C3. Ngay sau đó, mạch điện bị hở. Hãy chỉ ra chỗ hở mạch này. Giải thích tại sao miếng sắt khi đó lại trở về tì sát vào tiếp điểm.

Giải

Chỗ hở của mạch ở chỗ miếng sắt bị hút nên rời khỏi tiếp điểm khi đó mạch hở, cuộn dây không có dòng điện đi qua, không có tính chất từ nên không hút miếng sắt nữa. Do tính chất đàn hồi của thanh kim loại nên miếng sắt lại trở về tì sát vào tiếp điểm.

C4. Tại sao chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng ?

Giải

Khi miếng sắt trở lại tì sát vào tiếp điểm, mạch kín và cuộn dây lại có dòng điện chạy qua và lại có tính chất từ. Cuộn dây lại hút miếng sắt và đầu gõ chuông lại đập vào làm chuông kêu. Mạch lại bị hở. Cứ như vậy chuông kêu liên tiếp chừng nào công tắc còn đóng

C5. Quan sát đèn khi công tắc đóng và cho biết dung dịch muối đồng sunphat (CuSO4) là chất dẫn điện hay cách điện ?

Giải

Dung dịch muối đồng sunfat là chất dẫn điện (đèn trong mạch sáng).

C6. Thỏi than nối với cực âm lúc trước có màu đen. Sau vài phút thí nghiệm nó được phủ một lớp màu gì?

Giải

Sau thí nghiệm, thổi than nối với cực âm được phủ một lớp màu đỏ nhạt. Kết luận: Dòng điện đi qua dung dịch muối đồng làm cho thỏi than nối với cực âm được phủ một lớp (vỏ bằng đồng).

C7. Vật nào dưới đây có tác dụng từ?

A. Một pin còn mới đặt riêng trên bàn;

B. Một mảnh nilông đã được cọ xát mạnh;

C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua;

D. Một đoạn băng dính.

Giải

Chọn C. Một cuộn dây dẫn đang có dòng điện chạy qua.

C8. Dòng điện không có tác dụng nào dưới đây?

A. Làm tê liệt thần kinh;

B. Làm quay kim nam châm;

C. Làm nóng dây dẫn;

D. Hút các vụn giấy.

Giải

Chọn D. Hút các vụn giấy.

C. BÀI TẬP VẬN DỤNG

1. Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể:

A. Hút các vật nhẹ.

B. Hút các vụn giấy.

C. Hút các vật bằng kim loại.

D. Làm quay kim nam châm.

Giải

Chọn D. Dòng điện có tác dụng từ vì nó có thể làm quay các kim nam châm đặt gần nó.

2. Máy sấy tóc hoạt động dựa vào tác dụng nào của dòng điện:

A. Tác dụng từ.

B. Tác dụng nhiệt.

C. Tác dụng từ và tác dụng nhiệt.

D. Tác dụng từ và tác dụng phát sáng.

Giải

Chọn C. Máy sấy tóc hoạt động dựa trên tác dụng từ và tác dụng nhiệt. Dòng điện chạy qua máy sấy làm cho dây may so nóng lên (tác dụng nhiệt) đồng thời cánh quạt trong máy quay (tác dụng từ) thổi khí nóng ra ngoài. Nếu dây tóc bị nóng đỏ (tác dụng phát sáng) thì chỉ là tác dụng không mong muốn.

3. Kể ra 5 dụng cụ hoạt động dựa vào tác dụng từ của dòng điện.

Giải

Năm dụng cụ hoạt động dựa vào tác dụng từ: quạt điện, máy sấy, máy giặt, chuông điện, điện thoại.

4. Kể ra 3 dụng cụ ứng dụng tác dụng hóa học của dòng điện.

Giải

Ba dụng cụ ứng dụng tác dụng hóa học: pin, ắc quy, mạ điện.

5. Kể tên một vài ứng dụng tác dụng sinh lý của dòng điện.

Giải

Ứng dụng tác dụng sinh lý: dùng xung điện thích hợp kích thích tim đập trở lại, điện châm.

Nguồn website giaibai5s.com

Giải bài tập Vật lí 7 – Bài 23: Tác dụng từ, tác dụng hóa học và tác dụng sinh lý của dòng điện
Đánh giá bài viết