* Hướng dẫn làm bài tập 

1. Đọc lại ba bài văn tả cây cối mới học (Sầu riêng, Bãi ngô, Cây gạo) và nhận xét: 

a) Tác giả mỗi bài văn quan sát cây theo trình tự như thế nào?

– Bài Sầu riêng tác giả quan sát từng bộ phận của cây.

 – Bài Bãi ngô tác giả quan sát từng thời kì phát triển của cây.

– Bài Cây gạo tác giả quan sát từng thời kì phát triển của cây gạo.

b) Các tác giả quan sát cây bằng những giác quan nào?

– Bài Sầu riêng:

+ Tác giả dùng thị giác để quan sát hoa, trái, dáng cây, thân cành, lá.

+ Tác giả dùng khứu giác (mũi) ngửi hương thơm của trái sầu riêng.

+ Tác giả dùng vị giác (lưỡi) để nếm vị ngọt của trái sầu riêng.

– Bài Bãi ngô:

+ Tác giả dùng thị giác (mắt) để nhận ra cây, lá, búp, hoa bắp ngô, bướm trắng, bướm vàng.

+ Tác giả dùng thính giác (tai) để nghe tiếng tu hú.

– Bài Cây gạo:

+ Tác giả dùng thị giác để nhận ra cây, cành, hoa, quả gạo, chim chóc.

+ Tác giả dùng thính giác (tai) để nghe tiếng chim hót.

c) Chỉ ra những hình ảnh so sánh và nhân hoá mà em thích. Theo em, các hình ảnh so sánh và nhân hoá này có tác dụng gì?

Bài Hình ảnh so sánh Hình ảnh nhân hoá Tác dụng
Sầu riêng – Hoa sầu riêng ngan ngát, như hương cau, hương bưởi.

– Cánh hoa nhỏ như vảy cá, hao hao giống cánh sen con.

– Trái lủng lẳng dưới cành trông như tổ kiến.

Gần gũi hấp dẫn đối với người đọc.
Bãi ngô – Cây ngô lúc nhỏ lấm tấm như mạ non.

 – Búp như kết bằng nhung và  phấn

Hoa ngô xơ xác như cỏ may

– Búp ngô non núp trong cuống lá.

– Bắp ngô chờ tay người đến bẻ.

Làm cho bài văn sinh động, gần gũi với con người.
Cây gạo  – Cánh hoa gạo đỏ rực quay tít như chong chóng.

– Quả hai đầu thon vật như con thoi.

– Cây như treo rung rinh hàng gạo ngàn nồi cơm gạo mới

 – Các múi bông gạo nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười

– Cây gạo già mỗi năm trở lại tuổi xuân. 

– Cây gạo trở về với dáng vẻ trầm tư, đứng im cao lớn, với hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến. 

Làm cho bài văn thêm gần gũi, hấp dẫn sinh động người đọc.

 d) Trong ba bài văn trên, bài nào miêu tả một loài cây, bài nào miêu tả một cây cụ thể?

– Các bài văn miêu tả một loài cây: Sầu riêng, Bãi ngô

– Bài văn miêu tả một cây cụ thể: Cây gạo

e) Theo em, miêu tả một loài cây có điểm gì giống và điểm gì khác với miêu tả một cây cụ thể?

– Điểm giống nhau: Đều phải quan sát và dùng các giác quan để quan sát. Tả các bộ phận của cây. Tả môi trường xung quanh cây. Dùng các biện pháp so sánh, nhân hoá làm cho sự vật thêm cụ thể, sinh động, gần gũi với người đọc. Người tả phải bộc lộ tình cảm.

– Điểm khác nhau: Tả một loài cây cần chú ý đặc điểm để phân biệt loài cây này với loài cây khác. Tả một cây cụ thể, cần chú ý đến đặc điểm riêng của cây đó để phân biệt với các cây cùng loại khác.

2. Quan sát một cây mà em thích trong khu vực trường em (hoặc nơi em ở) và ghi lại những gì em quan sát được.

Gợi ý: Quan sát cây phượng vĩ.

a) Trình tự quan sát hợp lí: Quan sát từ xa đến gần (nhìn từ xa dáng cây phượng ra sao? Lại gần thì thấy thế nào?).

b) Em quan sát bằng các giác quan:

– Thị giác (mắt): nhìn hình dáng của cây, gốc cây, thân cây, cành, lá, hoa quả, chim chóc, nắng, học trò đùa giỡn dưới gốc cây, bóng cây.

– Tai (thính giác): nghe tiếng gió thổi, tiếng chim hót líu lo, tiếng ve kêu râm ran,…

c) Cây em quan sát có gì khác với những cây cho bóng mát khác cùng loài: So sánh cây em quan sát với cây phượng vĩ khác, với cây bàng, cây đa,…

Nguồn website giaibai5s.com

Giải bài tập Tiếng việt lớp 4 tập 2 – Tuần 22: Tập làm văn: Luyện tập quan sát cây cối
4 (80%) 1 vote