I. Yêu cầu
– Dạng bài kể chuyện.
– Nội dung : Kế một chuyện làm bố mẹ vui lòng, có thể là chuyện người thật việc thật hoặc câu chuyện do em sáng tạo ra nhưng phải hợp lý.
– Bài viết phải là câu chuyện hoàn chỉnh, biết xây dựng nhân vật, kết hợp miêu tả, biểu cảm và tự sự…
II. Gợi ý
– Cha mẹ luôn yêu thương, quan tâm đến con cái. Với cha mẹ, nhiều khi chỉ một việc nhỏ con cái làm được cũng trở thành niềm vui, nguồn động viên lớn. Vì vậy, em nên chọn việc làm của mình đã mang đến cho bố mẹ sự vui lòng để kể. Ví dụ :
+ Trước, chưa biết quan tâm chăm sóc cha mẹ – nay có việc làm thể hiện điều đó (khi cha mẹ ốm đau hoặc ngày thường).
+ Trước chưa chăm học – nay đã cố gắng, đạt điểm tốt đầu tiên.
+ Ở nhà, có việc gì đó khá nghiêm trọng – mình đã thể hiện được một thái độ đúng đắn, ảnh hưởng tốt đến hoàn cảnh…
– Cần chú ý sắp xếp các sự việc thành câu chuyện có bố cục chặt chẽ, trình tự kế hợp lí, có tình huống bất ngờ làm câu chuyện hấp dẫn.
– Nhân vật phải có tính cách, tránh thuyết minh dài dòng mà phải đế tự hành động, lời nói của nhân vật toát ra ý nghĩa.
– Khi kể phải biết miêu tả, biểu cảm :
+ Tả hình dáng, hoạt động của nhân vật.
+ Những suy nghĩ, cảm xúc của nhân vật.
– Từ câu chuyện, cần làm cho người đọc hiểu tình yêu thương của con cái với cha mẹ là điều vô cùng quan trọng trong đời sống.
III. Lập dàn ý (Dàn ý chung)
A. Mở bài
– Hoàn cảnh nảy sinh câu chuyện.
– Hoặc nguyên cớ nhớ lại kỷ niệm.
B. Thân bài (Diễn biến câu chuyện)
– Sự việc 1: Sự việc đầu, dẫn đầu là sự việc chính.
– Sự việc 2…
C. Kết bài
– Kết thúc câu chuyện.
– Hoặc những suy nghĩ về câu chuyện.
IV. Bài minh họa
Bài 1:
Có bao giờ bạn thấy hiện lên từ trong mớ bòng bong kí ức một kỉ niệm nhỏ bé làm bạn mỉm cười một mình và vô cớ cảm thấy hạnh phúc ? Bạn có biết cái ý nghĩ muốn làm cho mọi người vui vẻ bắt đầu từ đâu ? Tôi đã tự hỏi như thế mỗi khi nhớ lại một buổi chiều tan trường xa xôi nhưng cứ vấn vương mãi trong tâm trí.
Hồi ấy tôi học lớp Bốn, là một cô học trò hiếu động, tinh nghịch. Sau giờ học, lớp chúng tôi xếp hàng đi trên vỉa hè lát gạch đỏ của con phố trước cổng trường. Ở đầu phố, những bạn mà bố mẹ đón muộn tập trung thành một nhóm, bày ra đủ các trò ôn ã trên các khoảng hè phố mát mẻ và rộng rãi. Một hôm, tan học đã lâu, hai đứa bọn tôi đang chơi dậy thì có tiếng gọi “Trang”. Bạn tôi quay lại, chạy ùa về phía mẹ cậu đang đợi và vẫy tay chào tôi. Chiếc xe mất hút đằng xa, bỏ lại tôi một mình tha thẩn trên phố. Cái cảm giác sốt ruột mới khó chịu làm sao. Buồn bã, tôi đi tìm cho mình một trò tiêu khiển trong lúc chờ mẹ. Tôi chạy sang bên đường, tim nhặt những quả xà cừ nứt nẻ vì nắng gắt dưới gốc cây. Đang lúc thú vị trước những chiến lợi phẩm ngộ nghĩnh, tôi nhìn thấy một bé gái…
Tôi còn nhớ như in hình ảnh bé gái ấy, gương mặt hơi lấn vì nước mắt và bụi đường, nó mặc đồng phục trường tôi. Tôi biết cô bé học lớp Một nhờ chiếc cặp sách có dán nhãn vở. Một cô bé thông minh và nhanh nhẹn như tôi bỗng cảm thấy lúng túng trước em nhỏ ấy. Tình huống này khác hẳn bài học đạo đức trên lớp vì xung quanh đây chẳng có đồn công an để tôi dẫn em nhỏ vào.
– Sao em lại khóc ? – Sau cùng tôi đã cất tiếng hỏi, liệu câu hỏi có đường đột quá chăng ?
Cô bé không trả lời, đôi tay nhỏ xíu, vụng về vẫn quệt lên đôi mắt đen lay láy ướt đẫm trên khuôn mặt bầu bĩnh hơi lem luốc.
– Chắc bố mẹ đón muộn hả ? Đừng sợ, mẹ chị cũng chưa đón chị.
Tôi chợt nhớ ra, và hơi ngượng ngùng với tiếng “chị” vừa nói, tôi chưa bao giờ hoặc ít khi nói như vậy vì tôi vốn là con út trong nhà.
Chúng tôi đứng sát lại gần nhau, một tay cô bé bám vào tay tôi, tay kia vẫn gạt nước mắt. Tôi thấy thương cô bé đang nấc lên từng cái mạnh, nước mắt thôi chảy vì đã khóc quá nhiều hay vì có tôi ở đó chẳng rõ.
Tôi chẳng biết làm sao, đành chôn chân đứng đấy. Chưa bao giờ tôi phải chăm lo cho ai cả. Mặt trời chói chang đã khuất sau toà khách sạn cao vút bên kia đường, xung quanh dần tối, dòng xe cộ vẫn nườm nượp trước mắt. Tôi muốn sang bên kia đường, chỗ vẫn hay đợi mẹ, nhưng cánh tay cô bé vẫn níu chặt cánh tay tôi. Tôi có hỏi nhà cô bé ở đầu nhưng một địa danh lạ hoắc được nêu ra. Còn lại chúng tôi hầu như im lặng. Tôi bồn chồn lo mẹ đứng đợi.
– Lan, một tiếng gọi vọng đến từ phía ngã tư, rồi một phụ nữ áo vàng dắt xe lại gần.
Cô bé chạy ngay vào lòng mẹ và nói :
– Mẹ chị ấy cũng chưa đến đón.
– Thế nhà cháu có điện thoại không ? Mẹ cô bé hỏi tôi.
– Không cần đầu cô ạ, chắc mẹ cháu đứng bên kia rồi.
Mẹ tôi đang đứng bên đường với cô giáo tôi, suýt thốt lên gọi tôi nhưng lại ngừng vì thấy người phụ nữ đi cùng tôi và cô bé.
– Con… – Tôi ngập ngừng. – Con thấy em ấy khóc nên đứng đợi cùng.
Mẹ tôi hiền hoà xoa đầu tôi. Cô giáo khen tôi là “dũng cảm”, còn tôi đã hết lo lắng vì cảm thấy một điều gì đó thật kì lạ.
Tối hôm đó, tôi chợt nghĩ lẽ ra nên dẫn em ấy sang chỗ mẹ tôi hay đón thì đúng hơn. Nhưng mẹ thì vẫn vui vẻ trêu tôi. Còn tôi thì vẫn không dứt được cái cảm giác ấy, một niềm vu chưa từng có khi nghĩ đến cô bé, niềm vui pha lẫn ngượng ngùng trước lời khen của mẹ và cô giáo.
Sau này, tôi mới tự hỏi tại sao không có những lời trách mắng mà tôi lo lắng, bồn chồn khi nghĩ đến lúc đứng dưới gốc cây xà cừ. Mẹ tôi nghĩ gì khi chỉ khen tôi ? Hay bà nhìn thấy nỗi lo đó trên gương mặt tôi và xoa dịu nó đi bằng bàn tay mềm mại của bà. Để rồi chỉ còn lại thôi, niềm trìu mến, thương cảm đã nảy ra từ một tâm hồn bé bỏng dành cho một tâm hồn bé bỏng khác.
Bài 2:
Ở nhà em là con út, trong hai họ nội ngoại lại là bé nhất không phải chỉ vì tuổi nhỏ mà còn vì vai vế nữa. Chả là cả bố mẹ em đều là con út của ông bà nội ngoại. Có lẽ vì vậy mà ai cũng quen coi em là bé bỏng nhất, chả biết gì, đúng với cái tên quen gọi là “Ti”. Năm nay em sắp hết lớp Tám rồi, em muốn thoát khỏi cái vòng “kim cô” đáng ghét đó. Phải tới tháng tư…, chuyện xảy ra bất ngờ và ngoài cả mong ước của em. Niềm hạnh phúc đó tuy không ồn ào nhưng giúp cho em cảm thấy mình có ích với mọi người và đem lại niềm vui cho bố mẹ mình.
Tháng tư là tháng bận bịu với những bài ôn tập của các môn, với việc chấm các loại vở và hoàn thành điểm tổng kết. Em túi bụi đầu óc để soạn đề cương ôn tập mà chẳng môn nào ngắn và ít cả. Lấy lịch bàn để lên kế hoạch, em giật mình khi thấy mai đã là ngày mùng sáu tháng tư, ngày cưới của bố mẹ em. Theo thường lệ nhà em tổ chức đi nhà hàng và nghe nhạc thính phòng. Khi chưa đi học xa,
chị Bích Hà của em thường tặng bố mẹ thói quà nhỏ, có khi chỉ là một bông hoa đẹp. Bố mẹ em có hai cô con gái nên thường coi đó là tình cảm yêu thương và sự quan tâm của con cái với mình. Thực ra, em cũng chẳng biết gì và cũng chẳng để tâm vào điều đó. Đã có chị Hà rồi, vả lại, em bé bỏng nên được coi là “cái rốn” của cả nhà, vô lo, vô nghĩ, cứ được đi chơi là thích rồi.
Nhưng năm nay, chị Hà xa tít ở nước Anh sương mù, mối liên lạc duy nhất qua điện thoại và vi tính. Vậy còn ai nữa ngoài em để lo việc bày tỏ tình cảm của đứa con với cha mẹ mình . Biết vậy nên em thừ người ra để nghĩ. Mua gì tặng bố mẹ bây giờ. Hoa thì đương nhiên rồi nhưng chỉ vài ngày là tàn. Tặng quà như sinh nhật lũ bạn thì không ổn, người lớn ai lại tặng mấy cuốn sổ lưu niệm, cái cặp, chiếc nơ xinh xinh khoặc rất vật phẩm và đồ chơi, nửa đồ dùng… Khó ra phết. Em nhớ lại mọi việc song có nghĩ đến thứ gì thì đều là thứ chị Hà em đã tặng bố mẹ rồi, mà em thì không muốn lặp lại nữa.
Nghĩ chán nghĩ chê thể chẳng ra đầu vào với đầu, lại giật mình khi thấy đống bài vở trước mặt. Emchợt hiểu ra mình đã lãng phí thời gian ôn tập của mình cuối năm. Lĩnh điểm kém thì có tặng châu báu gì bố mẹ cũng chẳng vui. Thiết thực nhất là tặng bố mẹ một bảng điểm tổng kết thật “đẹp như mơ” – Đây là ngôn ngữ của bố mẹ khi xem bảng điểm của các bạn học giỏi nhất lớp em – Biết vậy, em dẹp mọi suy nghĩ viển vông để bắt tay vào học bài. Điểm thi học kì hai mà vọt lên so với học kì một thì bố mẹ vui lắm đấy.
Em vục đầu vào học môn Sinh học, học có mục đích, có quan tâm có khác, chỉ một loáng hơn chục câu hỏi cứ êm ả trôi qua. Những gì đã học trước đây ở đâu cứ lần lượt hiện về để em tổng hợp lại. Quái, thế mà lúc trước em cứ lần mần ở bàn học, đầu thì rỗng tuếch, chả biết bắt đầu từ đầu với núi bài phải học. Bây giờ thì khác hẳn, ôn thấy say mê, kiến thức cứ rõ dần lên, hằn sâu vào não, vẽ hình với thao tác gọn gàng, mau lẹ. Mà hình vẽ lại có vẻ đẹp hơn. Em thích thú lắm, vì học xong mà vẫn còn thời gian hơn một tiếng nữa mới phải ăn cơm để chuẩn bị đi học. Chợt em nảy ra ý định làm một món quà tặng bố mẹ vì có lần bố mẹ em nói thích những đồ lưu niệm mang tính thủ công hơn các vật được sản xuất hàng loạt. Em cố gắng nghĩ xem có gì làm vừa đơn giản, vừa không tốn thời gian lại vừa có ý nghĩa. Hình ảnh và khuôn mặt của bố mẹ cứ quấn quanh theo em suốt trong lúc loay hoay này. Bất chợt, em hiểu ra…
Mở tủ lạnh, em chọn hai quả trứng gà có khuôn hình đẹp và đều nhau đem luộc chín. Có lần chị Hà dạy em cách tách vỏ trứng ra khỏi ruột mà không làm thay đổi hình dạng vỏ trứng. Việc này xem ra cũng không khó lắm chỉ cần thận trọng và khéo tay. Chỉ mất chút thời gian em đã có hai chiếc vỏ trứng hình trái xoan màu hồng trông thật thích mắt. Săn bút màu em đưa vài đường, hai khuôn mặt đã hiện lên chỉ còn thiếu đôi mắt. Bằng bút dạ đen, em vẽ hai khuôn mặt, mắt bố bé và dài, mắt mẹ tròn và to. Em tách khéo hai mảnh da từ quai cặp sách và lựa cắt hai mảnh nhỏ dán vào khuôn mặt. Thế là hai khuôn mặt hiện lên thật sinh động. Đó là hình ảnh của bố mẹ ern. Em như thấy hai người nhìn em cười tươi tắn. Lạ nhất là chỉ có một vạch nhỏ ở nét môi trên quả trứng mà em thấy bố cười với chiếc răng khểnh trông rất ấn tượng. Và sợi len chải tơi em đã gắn cho hai người mái tóc, bố thì ngắn, mẹ thì dài hơn và búi gọn gàng bằng chiếc nơ xinh xinh sau gáy.
Chao ôi, đúng bố mẹ em rồi. Em thấy yêu quý, thân thương vô cùng. Thơm nhẹ mỗi người một chút, em hát vang nhà với niềm vui sướng như trong nhà có ba người vậy. Căn nhà vốn im ắng bỗng rộn rã với tiếng nói, tiếng cười, tiếng nhạc bố mở, tiếng nói của mẹ. Tất cả như ấm cúng và thiêng liêng.
Bây giờ phải làm cái đế vững vàng cho hai khuôn mặt kề sát bên nhau. Em cắt miếng xốp mỏng theo hình trái tim bọc giấy màu tím, dùng hai chiếc lò xo ở bút bi với lọ keo con voi, em đã có một hình ảnh đẹp về bố mẹ em nhân ngày cưới. Không thể nói hết niềm vui sướng của em khi được ngắm bố mẹ một cách kĩ càng. Cả hai người nằm gọn trên bàn tay em, nhẹ bỗng và yêu thương trìu mến vô cùng. Từ bé tới giờ em mới có được niềm vui như vậy.
Buổi tối, khi cả nhà ngồi bên bàn ăn với lọ hoa hồng thơm ngát, em tắt đèn và bật nến lên. Dưới ánh sáng của ba ngọn nến, món quà của em trong lung linh và sinh động biết bao. Bố mẹ em lặng đi trong một niềm hạnh phúc vô bờ, không ai nói gì, chỉ có ánh mắt lấp lánh ngấn nước là đủ để làm nên cái cảm giác của thiên đường hạnh phúc mà bấy lâu nay đọc sách em thấy mơ hồ và trừu tượng quá. Cả hai bố mẹ xiết em vào lòng và mẹ đã khóc khi em nói lời chúc mừng hạnh phúc bố mẹ và lời hứa sẽ tặng bố mẹ một bảng điểm thi học kì chỉ có từ điểi tám trở lên.
Ngày đó đã qua lâu rồi nhưng đến bây giờ nghĩ lại em vẫn còn xốn xang một niềm vui vì đã làm tròn được lời hứa với bố mẹ, đã làm cho hai người luôn sung sướng vì có em, luôn tự hào vì có em.