HƯỚNG DẪN 

Nếu như bức tranh trong hai câu thơ đầu của Chiều tối là bức tranh thiên nhiên thì bức tranh trong hai câu sau của bài thơ là bức tranh về đời sống. Đó là một mảnh cắt về cuộc sống vất vả mà ẩn chứa niềm vui đơn sơ, bình dị của những con người lao động mà Hồ Chí Minh vẫn gặp trên bước đường chuyển lao.

Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng 
(Cô em xóm núi xay ngô tối    
Xay hết lò than đã rực hồng)

Con người đã hiện lên với công việc thường nhật của mình. Động tác ma bao túc (xay ngô) ở câu thứ ba được điệp lại ở câu thơ thứ tư bao túc ma hoàn (ngô xay xong) gợi lên một cách tài tình những vòng quay đều đặn, cần mẫn trong công việc xay ngô của cô gái xóm núi. Hình ảnh lò than rực hồng là một dấu hiệu góp phần mang lại sinh khí cho cuộc sống, sự sống của xóm thôn ven núi. Hình ảnh lò than đỏ không chỉ gợi ý tưởng thời gian tiếp tục vận động, bóng đêm đang phủ dần xóm núi mà điều quan trọng hơn là gợi lên sự vận động từ buồn sang vui, từ sự quạnh quẽ của buổi

Nhân vật trữ tình của bài thơ Chiều tối không trực tiếp xuất hiện trong không gian chiều tối của cảnh mà ẩn đằng sau ngôn ngữ, hình tượng của bài. Nhưng trên nền không gian của bài thơ vẫn có thể nhận ra một con người đã quên hết đau khổ riêng tư của bản thân trong cảnh ngộ xích xiềng áp giải oan ức để cảm thông và chia sẻ những vui buồn trong cuộc sống bình dị thường nhật của bao con người lao động.

Bức tranh đời sống của người lao động giữa cảnh núi rừng heo hút đã thắp lên trong lòng người một niềm vui, một niềm hi vọng. Điều sâu sắc hơn cả là tình yêu thương con người và tinh thần lạc quan, niềm tin vào cuộc sống của Hồ Chí Minh đã nhận ra và hướng đến cảnh đó, mang lại cho cảnh một tình yêu thương. Từ đó mà tạo nên một bài thơ ấm cúng và tươi tắn trong buổi chiều buồn, trong cảnh ngộ tù đày của người làm thơ.

ĐỀ 261: Cách khắc hoạ của tác giả về bức tranh đời sống trong hai câu sau của Chiều tối? Hãy nêu cảm nhận của anh (chị) về cảm xúc, tâm trạng của nhân vật trữ tình – cũng chính là tác giả đằng sau bức tranh ấy.
5 (100%) 5 votes