Đề 109 – Ngạn ngữ Pháp có câu: “Tiền bạc là người đầy tớ trung thành và là người chủ xấu”.

BÀI LÀM

Sống ở đời có biết bao người trong tình nghĩa, xem tiền bạc là vật ngoài thân, là công cụ tầm thường. Tuy nhiên không ai phủ nhận vai trò của tiền bạc. Từ khi xuất hiện nó được xem là vật ngang giá chung, mang lại nhiều thuận tiện cho việc mua bán, trao đổi. Nó thúc đẩy kinh tế, thúc đẩy ngoại thương của mỗi quốc gia phát triển. Nhưng cũng chính bởi vai trò to lớn ấy mà trong xã hội có nhiều kẻ bị cuốn hút vì tiền mà sẵn sàng chà đạp lên tất cả tình thương, trách nhiệm… Khái quát về vai trò, vị trí của đồng tiền trong xã hội, tục ngữ Pháp có câu: “Tiền bạc là người đầy tớ trung thành và là người chủ xấu”

Câu tục ngữ trên đúng với mọi người ở mọi thời đại, đặc biệt là trong thời kì cơ chế thị trường hiện nay. Theo nghĩa thông thường “tớ” là người hầu hạ, phục dịch, “chủ” là người nắm quyền, điều khiển, sai khiến. Khi “tiền bạc là người tớ tốt” chính là lúc con người ta làm chủ được đồng tiền, sử dụng nó vào mục đích tốt. Còn lúc đồng tiền lên làm chủ thì con người bị điều khiển, bị chi phối bởi đồng tiền. Qua vài chữ tuy rất ngắn nhưng câu tục ngữ mang ý nghĩa thật sâu sắc. Nó khuyên răn con người phải biết làm chủ, không nên bị nô lệ bởi đồng tiền.

Trong bất kì xã hội nào, đồng tiền cũng có một giá trị to lớn. Nó giúp con người thuận lợi trong trao đổi mua bán hằng ngày. Thử lật lại lịch sử xem, nếu không có sự xuất hiện của đồng tiền thì xã hội sẽ không được phát triển như ngày nay và không ai có thể tưởng tượng ra nổi cảnh mua bán sẽ diễn ra như thế nào?

Chính bởi cái giá trị to lớn của đồng tiền trong cuộc sống như thế nên hằng ngày có biết bao con người làm việc cật lực, thậm chí bất chấp nguy hiểm để kiếm ra tiền. Có thể vì cuộc sống mưu sinh của gia đình, thương lũ con gầy đói rách mà bác nông dân vất vả một nắng hai sương trên cánh đồng. Có thể vì muốn thoát nghèo, hướng đến tương lai tốt đẹp hơn mà bao nhiêu học sinh nỗ lực, thức khuya dậy sớm, ngày đêm học tập. Và có thể trong tâm thức họ vẫn văng vẳng lời căn dặn giản dị của người cha: “Nghề nông mình khổ lắm con à! Chỉ có con đường học tập mới giúp con thoát khỏi cái nghèo truyền kiếp mà đời ông, đời chú phải gánh chịu”,… Ngoài ra, đơn giản chỉ vì họ quan niệm “có tiền là có tất cả” mà họ bỏ công sức ra lao động.

Nếu như có giá trị lớn thì đồng tiền không cần được bảo quản cẩn thận. Và chắc chắn các ngân hàng cũng không cần bảo vệ, canh giữ. 

Nhưng không phải vì có giá trị mà đồng tiền luôn mang lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống. Tùy vào mỗi cá nhân người sử dụng mà đồng tiền tốt hay xấu. Nó chỉ thật sự đúng là “đồng tiền” khi ở trong tay một con người cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Hay nói cách khác, nó chỉ là nó theo đúng nghĩa khi nó là đầy tớ cho một người tốt. Đồng tiền giúp con người trang trải cuộc sống mưu sinh hằng ngày cho gia đình. Trong mọi xã hội, đặc biệt trong cơ chế thị trường hiện nay, đồng tiền càng có vai trò to lớn. Dù biết rằng đồng tiền chỉ là công cụ mưu sinh giúp con người thỏa mãn nhu cầu vật chất lẫn tinh thần.

Tiền bạc đôi khi còn là con số đại diện cho tấm lòng cao cả, cho mục đích tương thân tương ái. Hằng năm con người phải gánh chịu bao nhiêu là thiên tai: lũ lụt, núi lửa động đất… Nếu trong lúc khó khăn ấy không có đồng tiền trợ giúp, ủng hộ chắc chắn ít ai sống nổi… Ngày càng có nhiều tổ chức, cá nhân làm từ thiện xuất hiện chính là để đưa đồng tiền tương thân tương ái của đồng bào mình đến tay những con người thật sự cần nó. Những đồng vốn hỗ trợ cho vay ấy đã giúp bao người dân xóa đói giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống. Những đứa trẻ nghèo mạnh dạn bước chân đến trường, những cô cậu sinh viên tự tin hơn trong giảng đường đại học bởi họ được các tổ chức, các cơ quan nhà nước giúp đỡ, tạo điều kiện.

Có tiền, chàng Từ Hải mới cứu được nàng Kiều ra khỏi lầu xanh và giúp nàng báo ân báo oán. Có tiền con người ta mới có thể có đủ điều kiện đảm bảo cuộc sống của con người về vật chất lẫn tinh thần.

Dùng tiền đúng lúc, đúng chỗ cho những mục đích tốt đẹp thì nó thật sự là người đầy tớ tốt. Nó phục vụ cho con người, mang lại hạnh phúc cho cá nhân, gia đình, tạo hòa bình, ổn định cho cộng đồng xã hội. Như vậy vai trò của đồng tiền trong cuộc sống là không thể phủ nhận.

Nhưng cũng chính vì sức mạnh to lớn trong đời sống mà đồng tiền đã tạo nên một ma lực đáng sợ đối với con người, đặc biệt đối với những kẻ tham lam.

Nhiều người lười lao động, lại còn tham lam, sẵn sàng làm mọi việc phi pháp để hái ra số tiền lớn một cách nhanh nhất. Nào trộm cắp, buôn lậu, mại dâm, ma túy… chúng không từ một hành vi nào. Vì đồng tiền, chúng nhẫn tâm gieo rắc cái chết trắng cho nhân loại. “Máu tham chợt thấy hơi đồng là mê” đã gây dựng ở kẻ tham thói ích kỉ “khổng lồ” và lòng nhẫn tâm “vô độ”, biến con người thành kẻ bất lương.

Những kẻ rủng rỉnh túi tiền thì ăn chơi đua đòi làm phát sinh bao tệ nạn xã hội. Ngày xưa thì quan trên, quan dưới; quan cha, quan con ăn chơi sa đọa, làm càn làm bậy. Ngày nay những cậu ấm cô chiêu được nâng niu, chiều chuộng đâm ra hư hỏng. Từ những cuộc tụ tập bạn bè thâu đêm suốt sáng đến ma túy, thuốc lắc, đua xe, quậy phá là khoảng cách ngắn nhất, không ai có thể lường trước được hậu quả.

Rồi nhiều kẻ đã có chức, có quyền, có tiền mà vẫn hám tiền, bao nhiêu cũng không đủ cho túi tham lam không đáy của chúng. Trong văn học có biết bao Nghị Hách, Nghị Quế… giàu có mà vẫn đè đầu cưỡi cổ dân lành để móc tiền. Đến cả quan như lão Huyện Hinh mà cũng lấy chân giấu đi, cướp trắng trợn đồng hào của bà lão đi kiện thì thật đáng sợ. Ngày nay, cách moi tiền của các quan cao chức lớn không phải là không có mà rất kín đáo, chúng ăn chặn tiền bằng những thủ đoạn tinh vi. Kê khai khống, làm giấy tờ giả có gì khó. 

Thậm chí cả qua cửa khẩu, kiểm lâm mà cũng buôn lậu… Ma lực của đồng tiền quá lớn đã kéo biết bao con người vào vòng xoáy của nó. | Nhiều lúc, tiền bạc còn là thước đo tình cảm của con người:

“Còn tiền, còn bạc, còn đệ tử
Hết cơm, hết rượu, hết ông tôi”.
                                                             (Nguyễn Bỉnh Khiêm).

Chỉ vì tranh giành của cải mà anh em bất hòa. Chỉ vì thiếu thốn vợ chồng lục đục, cãi nhau và dẫn đến li hôn. Nếu như không sống trong xã hội không bị đồng tiền ngự trị, chắc chắn lão Gô-ri-ô có một đám tang tốt hơn, không phải chịu cảnh không người thân, không họ hàng.

Chính sức cuốn hút quá lớn của đồng tiền mà nhiều người bị mê hoặc, bị nô lệ. Đồng tiền trở thành ông chủ sai khiến con người làm điều tội lỗi.

Tóm lại, tiền bạc có vai trò quan trọng đối với cuộc sống, có sức cuốn hút lớn đối với con người và không phải ai cũng làm chủ được mình trước sức hút

mãnh liệt của vòng xoáy ấy. Những con người liêm chính, chí công vô tư thì sẽ không bao giờ vấp ngã trước đồng tiền. Nhưng để trở thành con người như vậy thì mỗi cá nhân phải cố gắng phấn đấu, tu dưỡng đạo đức. Đồng tiền như con dao hai lưỡi nhưng để tránh được mặt sắc nhọn nguy hiểm thì phải từ con người mà ra. Hãy làm chủ đồng tiền, đừng để nó làm chủ mình.

Tống Thị Thu Bồn – Văn nghị luận xã hội

Đề 109 – Ngạn ngữ Pháp có câu: “Tiền bạc là người đầy tớ trung thành và là người chủ xấu”.
Đánh giá bài viết