I. Bài tập nhận thức kiến thức mới
Trả lời câu hỏi:
– Sự tạo thành nước tiểu gồm các quá trình:
+ Quá trình lọc máu diễn ra ở cầu thận và tạo ra nước tiểu đầu.
+ Quá trình hấp thu lại các chất dinh dưỡng, H2O, các ion còn cần thiết như Na+, Cl–,…
+ Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã (axit uric, creatin, các chất thuốc, các ion thừa (H+, K+,…)).
Cả 2 quá trình này đều diễn ra ở ống thận và kết quả là biến nước tiểu đầu thành nước tiểu chính thức.
– Thành phần nước tiểu khác với huyết tương ở chỗ:
Sự khác biệt trong thành phần nước tiểu đầu và huyết tương:
+ Nước tiểu đầu không có các tế bào máu và prôtêin.
+ Huyết tương có các tế bào máu và prôtêin.
– Nước tiểu chính thức khác với nước tiểu đầu ở chỗ:
| Nước tiểu đầu | Nước tiểu chính thức |
| – Nồng độ các chất hòa tan loãng hơn. -Chứa ít các chất cặn bã và các chất độc. – Còn chứa nhiều các chất dinh dưỡng. |
– Nồng độ các chất hòa tan đậm đặc hơn. – Chứa nhiều các chất cặn bã và chất độc – Gần như không còn các chất dinh dưỡng. |
Sự tạo thành nước tiểu diễn ra liên tục nhưng sự bài tiết nước tiểu ra khỏi cơ thể lại gián đoạn. Có sự khác nhau đó là do: máu luôn tuần hoàn qua cầu thận nên nước tiểu được hình thành liên tục. Nhưng nước tiểu chỉ được bài tiết ra ngoài cơ thể khi lượng nước tiểu trong bóng đái lên tới 200ml, đủ áp lực gây cảm giác buồn đi tiểu và cơ vòng bóng đái dãn ra phối hợp với sự co cơ vòng bóng đái và cơ bụng giúp bài tiết nước tiểu ra ngoài.
II. Bài tập củng cố, hoàn thiện kiến thức
Câu 1. Trình bày quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận:
Quá trình tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận:
– Máu theo động mạch chủ tới cầu thận với áp lực cao tạo ra lực đẩy nước và các chất hoà tan có kích thước nhỏ qua lỗ lọc trên vách mao mạch và nang cầu thận, các tế bào máu và các phân tử prôtêin có kích thước lớn nên không qua lỗ lọc. Kết quả là tạo nên nước tiểu đầu trong nang cầu thận.
– Nước tiểu đầu đi qua ống thận, ở đây xảy ra 2 quá trình:
+ Quá trình hấp thu lại nước và các chất còn cần thiết (các chất dinh dưỡng, các ion Na+ , Cl–…).
+ Quá trình bài tiết tiếp các chất độc và các chất không cần thiết khác (axit uric, creatin, các chất thuốc, các ion H+, K+,…).
Câu 2. Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là:
Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là lọc máu, thải bỏ các chất cặn bã, các chất độc, các chất thừa ra khỏi cơ thể.
Câu 3. Sự bài tiết nước tiểu diễn ra như sau:
Quá trình bài tiết nước tiểu gồm:
+ Quá trình lọc ở các cầu thận tạo ra nước tiểu đầu.
+ Quá trình hấp thu lại nước và các chất còn cần thiết (có trong nước tiểu đầu) để tạo nước tiểu chính thức.
+ Nước tiểu chính thức qua ống dẫn nước tiểu vào bể thận, xuống bóng đái và thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái và cơ bụng.
III. Bài tập bổ sung
Câu 1. Bài tiết là gì? Nêu các cơ quan bài tiết và sản phẩm bài tiết của chúng?
Đáp án:
* Bài tiết:
Bài tiết là hoạt động không ngừng của cơ thể nhằm lọc và thải ra môi trường ngoài các chất cặn bã do hoạt động trao đổi chất của tế bào, cùng một số chất được đưa vào cơ thể quá liều lượng có thể gây hại cơ thể.
* Các cơ quan bài tiết và sản phẩm bài tiết:
– Phổi: Sản phẩm bài tiết là khí CO2 và được thải ra môi trường qua hoạt hoạt động thở.
– Thận: Sản phẩm bài tiết là nước tiểu, chứa đến 90% chất bài tiết hòa tan trong máu (trừ CO2).
– Da: Sản phẩm bài tiết là mồ hôi, chứa 10% chất bài tiết hòa tan trong máu (trừ CO2).
Câu 2. Nước tiểu được tạo thành liên tục nhưng vì sao ta đi tiểu có lúc?
Đáp án: Nước tiểu được tạo thành liên tục nhưng ta đi tiểu có lúc vì:
Chỗ bóng đái nối với ống đái có hai cơ vòng bịt chặt, cơ nằm ngoài là cơ vẫn hoạt động theo ý muốn.
Câu 3. Trình bày sự tạo thành nước tiểu?
Đáp án: Sự tạo thành nước tiểu bao gồm:
– Quá trình lọc máu và tạo ra nước tiểu đầu diễn ra ở nang cầu thận
– Quá trình hấp thu lại các chất dinh dưỡng, nước và các ion cần thiết khác: Na+, Cl–. . .
– Quá trình bài tiết tiếp các chất cặn bã (axit uric, các chất thừa, … ).
Hai quá trình này đều diễn ra ở ống thận và kết quả là biến nước tiểu đầu thành nước tiểu chính thức.
Câu 4. Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là gì? Nước tiểure thức khác nước tiểu đầu ở điểm nào?
Đáp án:
– Thực chất của quá trình tạo thành nước tiểu là lọc máu, thải bỏ các chất cặn bã, các chất độc, các chất thừa khỏi cơ thể
– Nước tiểu chính thức khác nước tiểu đầu ở điểm sau:
| Nước tiểu đầu | Nước tiểu chính thức |
| – Nồng độ các chất hòa tan loãng hơn | – Nồng độ các chất hòa tan đậm đặc hơn |
| – Chứa ít các chất cặn bã và các chất độc | – Chứa nhiều các chất cặn bã và các chất độc |
| – Còn chứa nhiều chất dinh dưỡng | – Gần như không còn các chất dinh dưỡng |
Câu 5. Sư thải nước tiểu diễn ra như thế nào? Sự tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận diễn ra liên tục, nhưng sự bài tiết nước tiểu ra khỏi cơ thể lại gián đoạn. Có sự khác nhau đó là do đâu?
Đáp án:
* Sự thải nước tiểu:
Nước tiểu chính thức đổ vào bể thận, qua ống dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái, rồi được thải ra ngoài nhờ hoạt động của cơ vòng ống đái, cơ bóng đái và cơ bụng.
* Sự tạo thành nước tiểu ở các đơn vị chức năng của thận diễn ra liên tục, nhưng sự bài tiết nước tiểu ra khỏi cơ thể lại gián đoạn. Có sự khác nhau đó là do: máu luôn tuần hoàn qua cầu thận nên nước tiểu được hình thành liên tục. Nhưng nước tiểu chỉ được bài tiết ra ngoài cơ thể khi lượng nước tiểu trong bóng đái lên tới 200ml, đủ áp lực gây cảm giác buồn đi tiểu và cơ vòng bóng đái dãn ra phối hợp với sự co cơ vòng bóng đái và cơ bụng giúp bài tiết nước tiểu ra ngoài.
Nguồn website giaibai5s.com