I. Bài tập nhận thức kiến thức mới
Tìm hiểu hình 46.1 hoàn chỉnh thông tin:
Trụ não tiếp liền với tủy sống ở phía dưới. Nằm giữa trụ não và đại não là não trung gian. Trụ não gồm hành tủy, câu não và não giữa. Não giữa gồm cuống não ở mặt trước và củ não sinh tư ở mặt sau.
Phía sau trụ não là tiểu não.
So sánh cấu tạo và chức năng của trụ não với tủy sống:
Bảng 46. Vị trí, chức năng của tủy sống và trụ não
Qua 2 thí nghiệm trình bày ở SGK:
– Phá tiểu não chim bồ câu, con vật đi lảo đảo, mất cân bằng.
– Phá hủy một bên tiểu não ếch cũng làm ếch nhảy, bơi lệch về phía bị hủy tiểu não.
Em có thể rút ra kết luận về chức năng của tiểu não là: điều hòa và phối hợp các cử động phức tạp của cơ thể.
II. Bài tập củng cố, hoàn thiện kiến thức
Câu 1. Lập bảng so sánh cấu tạo và chức năng của trụ não, não trung gian và tiểu não.
| Các bộ phận | Trụ não | Não trung gian | Tiểu não |
| Đặc điểm | |||
| Cấu tạo | Gồm: hành tủy, cầu não và não giữa. Chất trắng bao ngoài. Chất xám là các nhân chất xám | Gồm: đồi thị và dưới đồi thị. Đồi thị và các nhân xám vùng dưới đồi là chất xám. |
Vỏ chất xám nằm ngoài. Chất trắng là các đường dẫn truyền liên hệ giữa tiểu não với các phần khác của hệ thần kinh. |
| Chức năng | Điều khiển hoạt động của các cơ quan sinh dưỡng: tuần hoàn, tiêu hóa, hô hấp,… | Điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hòa nhiệt. | Điều hòa và phối hợp các hoạt động phức tạp. |
Câu 2. Người say rượu, bia thường đi không vững (chân nam đá chân chiêu) vì:
Do các chất trong rượu, bia đã ngăn cản, ức chế dẫn truyền qua xináp giữa các tế bào có liên quan đến tiểu não điều khiển sự phối hợp các hoạt động phức tạp và giữ thăng bằng cơ thể bị (tiểu não bị ảnh hưởng).
III. Bài tập bổ sung
Câu 1. Hãy sắp xếp các chức năng ở cột B tương ứng với từng bộ phận của não ở cột A rồi ghi vào phần trả lời ở cột C:
| Các bộ phận của não (A) | Chức năng (B) | Trả lời (C) |
| 1. Trụ não | a. Điều khiển, điều hòa hoạt động của các nội quan (tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá). | 1…… |
| 2. Tiểu não | b. Điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt. | 2…… |
| 3. Não trung gian | c. Điều hòa và phối hợp các hoạt động phức tạp. | 3…… |
Đáp án: 1a, 2c, 3b.
Câu 2. Nêu các thành phần và chức năng của trụ não?
Đáp án:
* Thành phần của trụ não:
– Là bộ phận trung gian nối liền tủy sống với bán cầu não lớn và tiểu não.
– Trụ não gồm có: hành tủy, cầu não, não giữa.
* Chức năng của trụ não:
– Điều khiển, điều hòa hoạt động của các nội quan, đặc biệt là hoạt động tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, do các nhân xám đảm nhiệm.
– Chất trắng làm nhiệm vụ dẫn truyền, bao gồm các đường dẫn truyền lên (cảm giác) và các đường dẫn truyền xuống (vận động).
Câu 3. Nêu cấu tạo và chức năng cơ bản của não trung gian và tiểu não?
Đáp án: Nêu cấu tạo và chức năng cơ bản của não trung gian và tiểu não:
* Não trung gian
– Cấu tạo gồm: đồi thị và dưới đồi thị. Đồi thị và các nhân xám vùng dưới đồi là chất xám.
– Chức năng điều khiển quá trình trao đổi chất và điều hòa thân nhiệt.
* Tiểu não
– Cấu tạo:
+ Vỏ chất xám nằm ngoài.
+ Chất trắng là các đường dẫn truyền liên hệ giữa tiểu não với các phần khác của hệ thần kinh.
– Chức năng: điều hòa và phối hợp các cử động phức tạp và giữ thăng bằng.
Câu 4. Nêu sự khác nhau giữa trụ não và tiểu não?
Đáp án: Sự khác nhau giữa trụ não và tiểu não:
| Trụ não | Tiểu não |
| Chất xám ở trong và chất trắng ở ngoài | Chất xám ở ngoài và chất trắng ở trong |
| Là trung khu các phản xạ dinh dưỡng, đặc biệt là các phản xạ về tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá | Là trung khu các phản xạ, phối hợp các cử động phức tạp, điều chỉnh thăng bằng cho cơ thể. |
Câu 5. Giải thích vì sao khi giết trâu, bò người ta chỉ cần đánh mạnh vào gáy?
Đáp án: Khi giết trâu, bò người ta chỉ cần đánh mạnh vào gáy vì: gáy là vị trí khớp đầu, cổ, liên quan đến hành tủy có các trung khu điều khiển hoạt động tuần hoàn, hô hấp, khi bị tổn thương dễ chết.
Nguồn website giaibai5s.com