Được hoà mình vào thiên nhiên, lắng nghe một tiếng chim hót, nhìn một bông hoa đang nở, hít thở bầu không khí trong lành là một niềm hạnh phúc của mỗi người, đặc biệt là trẻ em. Đọc Tuổi thơ im lặng và đoạn Lao xao của Duy Khán ta được tận hưởng niềm hạnh phúc đó. Đọc những trang viết của Duy Khán người đọc tưởng như mình đang lạc vào một khu vườn bao la mà ở đó người ta bắt gặp cuộc sống sôi động của thế giới loài chim. Thế giới ấy đem lại cho con người những phút giây thú vị.

Mở đầu bài văn là một không gian làng quê lúc chớm hè. Nét đặc trưng của bức tranh vào hè được gợi tả qua màu xanh của cây cối um tùm, của hương vị những thứ hoa đặc trưng của làng quê xứ Kinh Bắc: hoa lan, hoa giỏ, hoa móng rồng. Những hương hoa thật bình dị, mộc mạc mà nồng nàn, quyến rũ. Và quả nhiên nó đã quyến rũ biết bao là bướm, là ong tìm đến hút mật. Âm thanh lao xao của tiếng ong bay, tiếng ong đánh lộn tranh nhau hút mật đem lại cho người đọc một rung cảm nhè nhẹ và dư vị man mác, khó quên.

Nổi bật trên bức tranh cảnh sắc mùa hè tươi đẹp là hình ảnh của các loài chim. Không biết cơ man nào là chim, tưởng như đây là khoảng trời của riêng chúng.

Đầu tiên là những loài chim quen thuộc với làng quê và cũng rất gắn bó với cuộc sống của con người: chim lành. Chúng gồm đủ các chủng loài khác nhau: Từ con bồ các đến chim ri, rồi sáo sậu, sáo đen, tu hú, chim ngói, chim nhạn… Chúng họp thành một thế giới hồn hậu, đáng yêu với những âm thanh rộn rã, tưng bừng. Ta giật mình trước tiếng kêu vang tại của chú bồ các “các… các… các…”, nhưng cũng bật cười thú vị trước sự hốt hoảng “vừa bay vừa kêu cứ như bị ai đuổi đánh” của nó. Ta lâng lâng trước tiếng hót vui tai của chú sáo sậu, sáo đen, và thích thú trước âm thanh “tọc, tọc” học bắt chước tiếng người của con sáo nhà bác Vui. Rồi âm thanh náo động tưng bừng, da diết của tiếng chim tu hút như gọi về, như đánh thức trong ta bao hoài niệm, khiến lòng ta bồi hồi. Tiếng chim tu hú trong bài văn gợi cho người đọc nhớ tới những mùa vải chín ngọt.

Hoà vào những âm thanh rộn rã trên những ngọn cây, những đồng lúa, văng vẳng tiếng chao cánh của lũ chim ngói sạt qua, tiếng “chéc, chéc” của mấy chú nhận vùng vẫy tít tận mây xanh. .

Rồi bỗng vang lên mấy tiếng “bìm bịp” của mấy con bìm bịp núp trong bụi cây. Những tiếng kêu thật não lòng. Có lẽ, bao nhiêu nỗi oan ức mà nhân gian gán cho nó không gột rửa được hoá thành nỗi niềm gửi vào cả mấy tiếng kêu u uất, nặng nề đó. Thật tội nghiệp cho con bìm bịp, nó cũng là một giống chim hiền mà suốt ngày đêm cứ phải âm thầm chui rúc trong mấy bụi cây, chẳng dám vui vầy cùng họ hàng nhà chim.

Gắn bó với cuộc sống của con người, những loài chim lành đã được nhà văn nhìn nhận bằng con mắt đầy thiện cảm, và mỗi thiện cảm ấy của ông truyền rất nhanh vào người đọc, khiến họ thấy gắn bó với các loài chim, với thiên nhiên, với làng quê.

Để tô thêm vào bức tranh thiên nhiên phong phú của làng quê, có hình ảnh của những con diều hâu đáng ghét chỉ biết tình trộm gà, hình ảnh của những con quạ xấu xí đáng khinh với cặp mắt “lia lịa, láu láu” dòm ngó vào chuồng lợn, rồi lũ chim cắt ác độc đã xỉa chết bao nhiêu con bồ câu hiền lành. Chúng là những loài chim ác nhưng chúng là một phần của thế giới loài chim, một phần của sự sống. Mặc dù chúng hiện lên qua cái nhìn đầy ác cảm của nhà văn nhưng thiết nghĩ cũng không thể thiếu được chúng. Bởi thiếu chúng, làm sao có những cảnh tượng vui mắt của 

trận đánh của lũ Chèo bẻo trị lại chim ác. Những cảnh tượng ấy làm cho bức tranh sinh hoạt của thế các loài chim thêm sống động, hấp dẫn. Thế giới các loài chim khiến cho cuộc sống thêm hương vị, nồng ấm. “Lao đao” là một bức tranh thiên nhiên đồng quê muôn màu sắc, một phần của cuộc sống làng quê được cảm nhận bằng một tâm hồn nhạy cảm, và được phác hoạ lại bằng ngòi bút nghệ thuật tinh tế, tài hoa.

Đọc Lao xao của Duy Khán, ta có cảm giác tác giả đang lạc mình trong cái thế giới loài chim ấy, ghi chép lại những gì mắt thấy, tai nghe. Chân thực mà sinh động, tác giả đã viết Lao xao bằng sự gắn bó, am hiểu sâu sắc và tình yêu tha thiết với nông thôn, với làng quê. Tình yêu ấy được truyền sang người đọc làm chúng ta thêm khát cái cảm giác được hoà mình vào thiên nhiên chan hoà âm thanh và màu xanh tươi mát ấy.

Giaibai5s.com