BÀI LÀM 

Sự thành công của mỗi tác phẩm tự sự có lẽ là ở việc tác giả đã xây dựng được những tình huống độc đáo, thu hút người đọc. Truyện ngắn “Bến quê” của Nguyễn Minh Châu là một truyện có tình huống khá đặc biệt.

Căn bệnh hiểm nghèo khiến Nhĩ – người đã đi đến hầu khắp mọi nơi trên thế giới hầu như bị liệt toàn thân không thể tự di chuyển được, dù chỉ là nhích nửa người trên giường bệnh. Tất cả mọi sinh hoạt của anh đều phải nhờ vào sự giúp đỡ của người khác mà chủ yếu là của Liên, vợ anh. Tình huống trớ trêu ấy lại dẫn đến một tình huống tiếp theo, cũng đầy nghịch lí. Khi Nhĩ đã phát hiện thấy vẻ đẹp lạ lùng của bãi bồi bên kia sông ngay phía trước cửa sổ nhà anh, nhưng anh biết rằng sẽ không bao giờ có thể được đặt chân lên mảnh đất ấy, dù nó ở rất gần anh, Nhĩ đã nhờ cậu con trai thực hiện giúp mình cái điều khao khát ấy, nhưng rồi cậu ta lại sa ào một đám chơi cờ trên hè phố và có thể lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày.

Truyện khai thác nhiều tình huống nghịch lí. Tác giả đặt nhân vật trong hoàn cảnh đặc biệt: anh đã “từng đi tới không sót một xó xỉnh nào trên trái đất” nhưng trớ trêu thay một căn bệnh quái ác đã bắt anh phải nằm liệt giường hàng năm trời không nhích được một bước chân. Nghịch lí ấy dẫn đến nghịch lí thứ hai: Trong những ngày cuối đời, Nhĩ phát hiện ra vẻ đẹp của những cảnh vật tưởng chừng như cũ nhưng lại rất mới lạ đó là bãi bồi bên sông, trước cửa sổ nhà anh đang ở. Mặc dù rất gần nhưng anh biết mình không bao giờ có thể được đặt chân lên mảnh đất ấy nữa. Nhĩ phải nhờ cậu con trai thực hiện niềm khao khát của mình. Nhưng do đam mê cờ thế mà cậu con trai bỏ lỡ chuyến đò ngang duy nhất trong ngày. Thế là một nghịch lí khác lại sắp xảy ra ngoài sự tính toán của Nhĩ.

Tạo ra một chuỗi những tình huống nghịch lí như trên, tác giả muốn lưu ý người đọc một nhận thức về cuộc đời: cuộc sống và số phận con người chứa đựng những điều bất thường, những nghịch lí, ngẫu nhiên, vượt ra ngoài những dự định, ước muốn, cả những hiểu biết và toan tính của người ta. Bên cạnh đó, tác giả còn muốn gửi gắm mọi suy ngẫm: trong cuộc đời, người ta hướng đến những điều cao xa mà vô tình không biết đến những vẻ đẹp gần gũi ngay bên cạnh mình. “Con người ta trên đường đời thật khó tránh được những cái điều vòng vèo hoặc chùng chình” và chỉ khi sắp từ giã cuộc sống người ta mới nhận ra rằng sự giàu có cùng mọi vẻ đẹp đều nằm trong những cái bình thường và ngay cạnh ta, như bãi bồi bên sông ngoài cửa sổ, như người vợ tảo tần giàu lòng chung thủy và đức hi sinh.

Như vậy, nhờ những tình huống truyện nghịch lí trên mà “Bến quê” đã để lại được những ấn tượng sâu sắc, những suy ngẫm về cuộc đời mỗi con người.

Nguồn website giaibai5s.com