I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
1. Câu hỏi chuẩn bị bài
| Vấn đề 1. Nghiên cứu bảng 8 SGK trang 24 và cho biết: số lượng NST trong bộ lưỡng bội có phản ánh trình độ tiến hóa của loài không? |
TRẢ LỜI
Số lượng NST trong bộ lưỡng bội không phản ánh trình độ tiến hóa của loài. Ta có thể thấy bằng cách so sánh số lượng NST của người so với các loài còn lại. Ví dụ: người có 2n = 46 NST trong khi đó tinh tinh: 2n = 48, gà: 2n = 78.
| Vấn đề 2. Quan sát hình 8.2 SGK trang 24 và mô tả bộ NST của ruồi giấm về hình dạng và số lượng. |
TRẢ LỜI
Bộ NST của ruồi giấm gồm 8 NST đứng thành 4 cặp, trong đó có: 2
cặp hình chữ V, 1 cặp hình hat, 1 cặp NST giới tính hình que (XX) ở con cái hay 1 chiếc hình que, 1 chiếc hình móc (XY) ở con đực.
| Vấn đề 3. Quan sát hình 8.5 SGK trang 25 và giải thích các thành phần cấu trúc của NST |
TRẢ LỜI
Nhiễm sắc thể đang ở kì giữa của quá trình phân bào gồm: 2 nhiễm sắc tử chị em (1) hay 2 crômatit được sinh ra do quá trình tự nhân đôi; và tâm động (2) còn gọi là eo thứ nhất.
2. Ghi nhớ
Tế bào của mỗi loài sinh vật có bộ NST đặc trưng về số lượng và hình dạng xác định.
Ở kì giữa của quá trình phân chia tế bào, NST có cấu trúc điển hình gồm 2 crômatit đính với nhau ở tâm động.
NST là cấu trúc mang gen, có bản chất là ADN, chính nhờ sự tự sao của ADN dẫn đến sự tự nhân đôi của NST, nhờ đó các gen quy định tính trạng được di truyền qua các thế hệ tế bào và cơ thể.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Câu 1. Nêu ví dụ về tính đặc trưng của bộ NST của mỗi loài sinh vật. Phân biệt bộ NST lưỡng bội và bộ NST đơn bội. Hướng dẫn trả lời: Số lượng NST của một số loài
Người 2n = 46; n = 23
Tinh tinh 2n = 48; n = 24
Gà 2n = 78; n = 39
Đậu Hà Lan . 2n = 14; n = 7
Ngô 2n = 20; n = 10
Trong tế bào sinh dưỡng, NST tồn tại thành từng cặp tương đồng. Bộ NST chứa các cặp NST tương đồng gọi là lưỡng bội, kí hiệu là 2n NST. Bộ NST trong giao tử chỉ chứa mỗi NST của cặp tương đồng được gọi là đơn bội, kí hiệu n NST.
Câu 2. Cấu trúc điển hình của NST được biểu hiện rõ nhất ở kì nào của quá trình phân chia tế bào? Mô tư cấu trúc đó.
Hướng dẫn trả lời:
Cấu trúc điển hình của NST được biểu hiện rõ nhất ở kì giữa của nguyên phân. Ở kì này NST gồm hai nhiễm sắc tử chị em (crômatit) gắn với nhau ở tâm động (eo thứ nhất) chia nó thành hai cánh. Tâm động là điểm đính NST vào sợi tơ vô sắc trong bộ thoi phân bào. Ở kì giữa chiều dài của NST đã co ngắn từ 0,5 đến 50 μm, đường kính từ 0,2 đến 2 μm, có dạng đặc trưng như hình hạt, hình que hoặc chữ V.
Câu 3. Nêu vai trò của NST đối với sự di truyền các tính trạng.
Hướng dẫn trả lời:
NST là cấu trúc mang gen có bản chất là ADN, chính nhờ sự tự sao của ADN đưa đến sự tự nhân đôi của NST, nhờ đó các gen quy định tính trạng được di truyền qua các thế hệ tế bào và cơ thể.