I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
1. Câu hỏi chuẩn bị bài
| Vấn đề 1. Chọn lọc hàng loạt một lần và hai lần giống khác nhau như thế nào? |
TRẢ LỜI
Chọn lọc hàng loạt một lần bắt đầu áp dụng ở năm 1, trên đối tượng ban đầu.
Chọn lọc hàng loạt lần hai bắt đầu ở năm 2 trên đối tượng đã qua chọn lọc ở năm 1.
Về biện pháp tiến hành thì chọn lọc 1 lần và 2 lần đều giống nhau.
| Vấn đề 2. Có hai giống lúa thuần chủng được tạo ra đã khá lâu: giống lúa A bắt đầu giảm độ đồng đều về chiều cao và thời gian sinh trưởng; giống lúa B có sai khác khá rõ rệt giữa các cá thể về hai tính trạng nói trên. Em sử dụng phương pháp và hình thức chọn lọc nào để khôi phục lại hai đặc điểm tốt ban đầu của 2 giống nói trên? Cách tiến hành trên từng giống như thế nào? |
TRẢ LỜI
Chọn lọc hàng loạt 1 lần thích hợp với giống lúa A, còn chọn lọc hàng loạt 2 hoặc nhiều lần thích hợp với giống lúa B.
2. Ghi nhớ
Chọn lọc hàng loạt là dựa trên kiểu hình chọn ra một nhóm cá thể phù hợp nhất với mục tiêu chọn lọc để làm giống.
Chọn lọc cá thể là chọn lấy một số ít cá thể tốt, nhân lên một cách riêng rẽ theo từng dòng. Do đó, có thể kiểm tra được kiểu gen của mỗi cá thể.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Câu 1. Phương pháp chọn lọc hàng loạt một lần và hai lần được tiến hành như thế nào, có ưu, nhược điểm gì và thích hợp với loại đối tượng nào?
Hướng dẫn trả lời:
Phương pháp chọn lọc hàng loạt 1 lần tiến hành như sau:
– Năm thứ nhất: gieo giống cây trồng khởi đầu, chọn lọc cây ưu tú thích hợp với mục đích chọn lọc. Hạt các cây ưu tú trộn lẫn để làm giống cho năm sau.
– Năm thứ hai: gieo và so sánh giống chọn lọc hàng loạt với giống khởi đầu và giống đối chứng (giống tốt đang được sử dụng đại trà trong sản xuất) nếu giống chọn hàng loạt đã đạt yêu cầu đặt ra, hơn giống ban đầu, hơn hoặc bằng giống đối chứng thì dùng làm giống không cần chọn lọc lần thứ 2. Nếu giống chưa đạt yêu cầu thì tiếp tục chọn lọc lần 2 cho đến khi đạt yêu cầu. Trình tự giống chọn lọc một lần, chỉ khác là trên ruộng chọn giống năm thứ 2 người ta gieo trồng giống chọn lọc hàng loạt để chọn cây ưu tú.
Ưu điểm: đơn giản, dễ làm, ít tốn kém nên có thể áp dụng rộng rãi kết quả nhanh, ở thời gian đầu.
Nhược điểm: dễ nhầm với thường biến phát sinh do khí hậu và địa hình và chọn lọc chỉ dựa vào kiểu hình.
Phương pháp này thích hợp với cả cây giao phấn, cây tự thụ phấn và cả vật nuôi.
Câu 2. Phương pháp chọn lọc cá thể được tiến hành như thế nào, có ưu, nhược điểm gì so với phương pháp chọn lọc hàng loạt và thích: hợp với đối tượng nào?
Hướng dẫn trả lời:
Năm thứ nhất: gieo trồng giống khởi đầu, chọn ra những cá thể tốt nhất. Năm thứ hai: hạt mỗi cây được gieo riêng thành từng dòng để so sánh với giống khởi đầu và giống đối chứng sẽ chọn được giống tốt nhất, đáp ứng với mục tiêu đề ra.
Ưu điểm: việc chọn lọc dựa trên kiểu hình với việc kiểm tra kiểu gen nhanh đạt kết quả.
Nhược điểm: theo dõi công phu, chặt chẽ, tốn nhiều công sức. Phương pháp chọn lọc thích hợp với cây tự thụ phấn, cây nhân giống vô tính bằng cành, củ, ghép mắt.