O. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
1. Câu hỏi chuẩn bị bài
| Vấn đề 1. Nghiên cứu trường hợp sau: Người con trai và người con gái bình thường, sinh ra từ hai gia đình đã có người mắc chứng câm điếc bẩm sinh. – Em hãy thông tin cho đôi trai gái này biết đây là loại bệnh gì? |
TRẢ LỜI
Đây là loại bệnh di truyền, do gen quy định và có khả năng di truyền từ đời này qua đời khác.
| – Bệnh do gen trội hay gen lặn quy định? Tại sao? |
TRẢ LỜI
Bệnh do gen lặn quy định vì ở đời trước của hai gia đình này đã có người mắc bệnh.
| – Nếu họ lấy nhau mà sinh ra đứa con đầu lòng bị câm điếc bẩm sinh thì họ có nên tiếp tục sinh con nữa không? Tại sao? |
TRẢ LỜI
Không nên tiếp tục sinh con vì ở họ đã có gen lặn gây bệnh.
| Vấn đề 2. Trả lời các câu hỏi sau: – Tại sao kết hôn gần làm suy thoái nòi giống? |
TRẢ LỜI
Kết hôn gần tạo cơ hội cho những gen lặn gây hại dễ gặp nhau ở thể đồng hợp, gây suy thoái nòi giống.
| – Tại sao những người có quan hệ huyết thống với nhau từ đời thứ tư trở đi thì được luật Hôn nhân và gia đình cho phép kết hôn với nhau? |
TRẢ LỜI
Vì từ đời thứ tư trở đi, sự sai khác về mặt di truyền nhiều hơn, các gen lặn có hại khó gặp nhau hơn.
| Vấn đề 3. Dựa vào bảng số liệu 30.2 trang 87 SGK hãy cho biết: nên sinh con ở lứa tuổi nào để đảm bảo giảm thiểu tỉ lệ trẻ sơ sinh mắc bệnh Đao? |
TRẢ LỜI
Phụ nữ sinh con ở độ tuổi từ 25-34 là hợp lí nhất: tránh được hiện tượng hai lần sinh gần nhau và đảm bảo việc học tập, giữ được quy mô gia đình hợp lí (mỗi cặp vợ chồng chỉ nên có từ 1-2 con).
2. Ghi nhớ
Di truyền y học tư vấn bao gồm việc chẩn đoán, cung cấp thông tin và cho lời khuyên liên quan đến các bệnh và tật di truyền.
Di truyền học người đã giải thích quy định trong Luật Hôn nhân và gia đình “những người có quan hệ huyết thống trong vòng 3 đời không được kết hôn với nhau” và cho thấy phụ nữ tuổi đã cao không nên sinh con là có cơ sở sinh học.
Các chất phóng xạ và các hóa chất có trong tự nhiên hoặc do con người tạo ra đã làm tăng độ ô nhiễm môi trường, tăng tỉ lệ người mắc bệnh, tật di truyền nên cần phải đấu tranh chống vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học và chống ô nhiễm môi trường.
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Câu 1. Di truyền y học tư vấn có những chức năng gì?
Hướng dẫn trả lời:
Sự phối hợp các phương pháp xét nghiệm, chẩn đoán hiện tại về mặt di truyền cùng với nghiên cứu phả hệ đã hình thành một lĩnh vực mới của di truyền học, đó là di truyền y học tư vấn, đây chính là lĩnh vực của di truyền học.
Chức năng của ngành này là chẩn đoán, cung cấp thông tin và cho lời khuyên đến các tật và bệnh di truyền, để tránh điều đáng tiếc xảy ra.
Câu 2. Các quy định sau đây dựa trên cơ sở khoa học nào: Nam giới chỉ được lấy một vợ, nữ giới chỉ được lấy một chồng, những người có quan hệ huyết thống trong vòng 3 đời không được kết hôn với nhau?
Hướng dẫn trả lời:
Cơ sở di truyền học của Luật Hôn nhân gia đình là:
– Quy định nam lấy một vợ, nữ lấy một chồng là căn cứ vào tỉ lệ giữa nam và nữ ở độ tuổi 18 – 35, ở độ tuổi trưởng thành này nam và nữ có tỉ lệ 1: 1. Số nam và nữ bằng nhau. Nếu để 1 nam kết hôn với nhiều nữ hoặc ngược lại thì dẫn đến mất cân bằng trong xã hội.
– Những người có quan hệ huyết thống trong vòng ba đời không được kết hôn với nhau vì ở những người huyết thống thường có cặp gen gây bệnh ở trạng thái dị hợp (gen trội át gen lặn), khi họ lấy nhau, các gen lặn gây bệnh gặp nhau, biểu hiện ra đời con làm con cái của họ bị dị tật bẩm sinh tăng lên rõ rệt dẫn tới suy thoái nòi giống.
Câu 3. Tại sao phụ nữ không nên sinh con ở độ tuổi ngoài 35? Tại sao cần phải đấu tranh chống ô nhiễm môi trường?
Hướng dẫn trả lời:
Phụ nữ ở tuổi ngoài 35 không nên sinh con vì dễ sinh ra con bị tật, bệnh di truyền, nhất là bệnh Đao. Nếu ở tuổi 20 – 24 khi sinh nở con có khoảng 0,02 – 0,04% mắc bệnh Đao thì ở tuổi 35 – 39 số con mắc bệnh Đạo tăng là 0,33 – 0,42%.
Cần phải đấu tranh chống ô nhiễm môi trường vì hầu hết các chất thải độc có trong lòng đất hoặc các vật dụng quanh ta thường xuyên phân rã xâm nhập vào động, thực vật rồi vào người người sử dụng chúng làm thức ăn) chúng tích lũy trong mô xương, mô máu, tuyến sinh dục gây ung thư máu, các khối u, đột biến.