Bài 22 THÊM TRẠNG NGỮ CHO CÂU
(Tiếp theo)
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN A. Công dụng của trạng ngữ 1. Trạng ngữ không phải là thành phần bắt buộc của câu. Nhưng khi nói hoặc viết, nếu sử dụng các trạng ngữ hợp lí sẽ làm cho ý tưởng câu văn được thể hiện sâu sắc, biểu cảm hơn.
Trạng ngữ thường là một cụm danh từ (hay cụm động từ, cụm tính từ..) a. Trạng ngữ trong đoạn văn của nhà văn Vũ Bằng: – Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm… – Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ.. – Trên giàn thiên lí, vài con ong siêng năng…
– Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên bầu trời trong trong có những làn sóng hồng hồng…
b. Trạng ngữ trong câu văn của nhà văn Đoàn Giỏi:
– Về mùa đông, lá bàng đỏ như màu đồng hun. 2. Nhận xét về công dụng của các trạng ngữ trong các đoạn văn trên đây:
– Ở đoạn a, trạng ngữ bổ sung thêm lượng thông tin cho câu văn miêu tả được đầy đủ hơn, làm cho câu văn cụ thể, biểu cảm hơn.
Ví dụ: Trên giàn thiên lí, vài con ong siêng năng đã bay đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám chín giờ sáng, trên bầu trời trong trong có những làn sóng hồng hồng rung động như cánh con ve mới lột.
– Ở đoạn b, nếu không có trạng từ: Về mùa đông, thì câu “lá bàng đỏ như màu đồng hun” sẽ thiếu cụ thể, khó hiểu hơn.
Trong một bài văn nghị luận, trạng ngữ còn có vai trò nối kết các câu văn trong đoạn văn, làm cho bài văn mạch lạc, dễ hiểu. B. Tách trạng ngữ thành câu riêng 1. Câu in đậm: “Và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó” là trạng ngữ được tách thành cầu riêng. Từ câu: “Người Việt Nam ngày nay có lí do đây đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình và để tin tưởng hơn nữa vào tương lai của nó. 2. Việc tách trạng ngữ thành một câu riêng trong một số trường hợp là để nhấn mạnh ý chuyển ý hoặc thực hiện những tình huống, cảm xúc nhận định.
Trường hợp tách trạng ngữ thành câu riêng trên đây là để nhấn mạnh ý của trạng ngữ đứng sau.
giaibai5s.com
II. LUYỆN TẬP 1. Công dụng của trạng ngữ trong các đoạn trích
a. “Kết hợp những bài này lại, ta được chiêm ngưỡng một bức chân dung tinh thần tự hoạ rất rõ nét và sinh động của nhà thơ”.
Ở loại bài thứ nhất, người ta thấy trong nhà thơ Hồ Chí Minh có nhà báo Nguyễn Ái Quốc hết sức sắc sảo trong bút pháp kí sự, phóng sự và nghệ thuật châm biếm.
Ở loại bài thứ hai, ta lại thấy nhà thơ cách mạng sự tiếp truyền thống thi ca lâu đời của phương Đông, của dân tộc, từ Lý Bạch, Đỗ Phủ… đến Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Du, Nguyễn Khuyến…
b. Đã bao lần bạn vấp ngã mà không hề nhớ. Lần đầu tiên chập chững bước đi, bạn đã bị ngã. Lần đầu tiên tập bơi, bạn uống nước và suýt chết đuối phải không? Lần đầu tiên chơi bóng bàn, bạn có đánh trúng bóng không? Không sao đâu vì … (…). Lúc còn học phổ thông Louis Pasteur chỉ là một học sinh trung bình. Về môn Hoá, ông đứng hạng 15 trong số 22 học sinh của lớp.
Trong hai đoạn trích trên đây, trạng ngữ vừa có tác dụng bổ sung những thông tin tình huống, vừa có tác dụng liên kết luận cứ trong mạch lập luận của bài văn, giúp cho bài văn trở nên rõ ràng, dễ hiểu. 2. Trạng ngữ tách thành câu riêng là phần được in đậm trong những ví dụ sau đây:
a. Bố cháu đã hi sinh. Năm 72
Việc tách trạng ngữ chỉ thời gian (Năm 72) thành cầu riêng có tác dụng nhấn mạnh đến thời điểm hi sinh của nhân vật được nói đến trong câu đứng trước.
b. “Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xoã gối. Trong lúc tiếng đàn vẫn khắc khoải Uẳng lên những chữ đờn bị liệt, bồn chồn”.
Việc tách trạng ngữ (Trong lúc tiếng đàn vẫn khắc khoải cẩng lên những chữ đờn bị liệt, bồn chồn) thành câu riêng trước hết có tác dụng làm nổi bật thông tin ở nòng cốt câu (Bốn người lính đều cúi đầu, tóc xoã gối). Nếu không tách trạng ngữ ra thành câu riêng, thông tin ở nòng cốt có thể bị thông tin ở trạng ngữ lấn át (bởi ở vị trí cuối câu, trạng ngữ có ưu thế được nhấn mạnh về thông tin). Sau nữa, việc tách câu như vậy nhấn mạnh sự tương đồng của thông tin mà trạng ngữ biểu thị, so với thông tin ở nòng cốt câu. (Sách giáo viên) 3. Đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ về sự giàu đẹp của tiếng Việt. | “Nói về sự giàu đẹp của tiếng Việt là nói cái đẹp cái hay của tiếng Việt. Cái đẹp của tiếng Việt chính là sự cân đối, hài hoà về nhịp điệu, về âm hưởng, về thanh điệu. Cái hay của tiếng Việt được thể hiện ở sự uyển chuyển, tế nhị trong cách đặt câu dùng từ, biểu thị được chính xác, sâu sắc tư tưởng, tình cảm của con người.
Đoạn văn trên có một số trạng ngữ nhằm bổ sung làm rõ thêm, cụ thể thêm về sự giàu đẹp của tiếng Việt.
giaibai5s.com
Bài 22: Thêm trạng ngữ cho câu (Tiếp theo) – Giải bài tập ngữ văn lớp 7
4 (79.64%) 112 votes