I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý

1. Câu hỏi chuẩn bị bài

Quan sát hình 22a,b,c trang 65 SGK và trả lời các câu hỏi sau:  – Các NST sau khi bị biến đổi khác với NST ban đầu như thế nào?

TRẢ LỜI 

Hình 22a: NST sau khi đột biến ngắn hơn NST ban đầu và bị mất doan H.

Hình 22b: NST sau khi đột biến dài hơn NST ban đầu và có 2 đoạn B, C.

Hình 22c: NST sau đột biến có chiều dài không đổi những đoạn B, C, D đã bị đảo vị trí.

Các hình 22a, b, c minh họa các dạng nào của đột biến cấu trúc NST?

TRẢ LỜI 

Hình 22a là đột biến cấu trúc dạng mất đoạn (đoạn H). Hình 22b là đột biến cấu trúc dạng lặp đoạn (đoạn B, C). Hình 22c là đột biến cấu trúc dạng đảo đoạn (đoạn B, C, D).

– Đột biến cấu trúc NST là gì?

TRẢ LỜI 

Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn, chuyển đoạn.

2. Ghi nhớ

Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST gồm các dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn, chuyển đoạn.

Tác nhân vật lí và hóa học của ngoại cảnh là nguyên nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc NST.

Đột biến cấu trúc NST thường có hại, nhưng cũng có trường hợp có lợi.

I.I HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP 

Câu 1. Đột biến cấu trúc NST là gì? Nêu một số dạng đột biến và mô tả từng dạng đột biến đó.

Hướng dẫn trả lời:

Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST. Có bốn dạng đột biến cấu trúc NST, đó là dạng: mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.

– Mất đoạn: một đoạn nào đó của NST bị mất đi so với dạng ban đầu, làm độ dài của NST giảm đi.

– Lặp đoạn: một hoặc nhiều đoạn của NST bị lặp lại so với dạng ban đầu, làm độ dài của NST tăng lên.

– Đảo đoạn: các đoạn nào đó của NST chuyển đổi vị trí cho nhau và xoay ngược 180°.

– Chuyển đoạn: chuyển một đoạn từ một NST này sang NST khác không tương đồng là NST cho và nhận đoạn khác đi so với NST ban đầu. 

Câu 2. Những nguyên nhân nào gây ra biến đổi cấu trúc NST? Hướng dẫn trả lời:

Những nguyên nhân chủ yếu gây ra biến đổi cấu trúc NST là các tác nhân vật lí và hóa học trong ngoại cảnh đã phá vỡ cấu trúc NST hoặc gây ra sự sắp xếp lại các đoạn của chúng.

Đột biến cấu trúc NST có thể xuất hiện trong điều kiện tự nhiên hoặc do con người tạo ra. 

Câu 3. Tại sao biến đổi cấu trúc NST lại gây hại cho con người, sinh vật? 

Hướng dẫn trả lời:

Đột biến cấu trúc NST gây hại cho con người và sinh vật vì trải qua quá trình tiến hóa lâu dài, các gen đã được sắp xếp hài hòa trên NST. Biến đổi cấu trúc NST đã làm đảo lộn cách sắp xếp nói trên, gây ra rối loạn trên hoạt động của cơ thể, gây ra các bệnh tật, thậm chí gây chết.