I. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý 

1. Câu hỏi chuẩn bị bài

Tại sao sự kết hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử đực và giao tử cái lại tạo được các hợp tử chứa các tổ hợp NST khác nhau về nguồn gốc?

TRẢ LỜI 

Do sự phân li độc lập của các cặp NST tương đồng trong quá trình giảm phân đã tạo nên các giao tử khác nhau về nguồn gốc NST. Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử này đã tạo nên các hợp tử chứa các tổ hợp NST khác nhau về nguồn gốc. 

2.Ghi nhớ

Qua giảm phân, ở động vật, mỗi tinh bào bậc 1 tạo ra 4 tinh trùng còn mỗi noãn bào bậc 1 chỉ tạo được 1 trứng.

Thụ tinh là sự tổ hợp ngẫu nhiên giữa một giao tử đực và một giao tử cái, về bản chất là sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội (n NST) tạo ra bộ nhân lưỡng bội (2n NST) ở hợp tử.

Sự phối hợp các quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh đã duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của các loài sinh sản hữu tính qua các thế hệ cơ thể. Đồng thời còn tạo ra nguồn biến dị tổ hợp phong phú cho chọn giống và tiến hóa.

II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP 

Câu 1. Trình bày quá trình phát sinh giao tử ở động vật. 

Hướng dẫn trả lời:

Quá trình phát sinh giao tử đực: Các tế bào mầm nguyên phân liên tiếp nhiều lần tạo ra nhiều tinh nguyên bào. Sự tạo tinh bắt đầu từ  tinh bào bậc 1. Tế bào này giảm phân tạo thành 4 tế bào con, từ đó phát triển thành 4 tinh trùng.

Quá trình phát sinh giao tử cái: Các tế bào mầm nguyên phân liên tiếp nhiều lần tạo ra nhiều noãn nguyên bào. Noãn nguyên bào phát triển thành noãn bào bậc 1. Tế bào này giảm phân tạo thành 4 tế bào con, trong đó có 3 tế bào nhỏ là 3 thể cực và 1 tế bào lớn gọi là trứng. Sau này chỉ có trứng mới thụ tinh với tinh trùng.

Câu 2. Giải thích vì sao bộ NST đặc trưng của các loài sinh sản hữu tính lại được duy trì ổn định qua các thế hệ cơ thể. 

Hướng dẫn trả lời:

Sở dĩ bộ NST đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính lại được duy trì ổn định qua các thế hệ vì qua giảm phân, bộ NST đặc trưng của loài (2n) được phân chia liên tiếp hai lần tạo ra các bộ NST đơn bội ở các giao tử.

Trong thụ tinh các giao tử mang bộ NST đơn bội (n) kết hợp với nhau tạo ra hợp tử có bộ NST lưỡng bội (2n) đặc trưng cho loài sinh sản hữu tính được duy trì ổn định qua các thế hệ. 

Câu 3. Biến dị tổ hợp xuất hiện phong phú ở những loài sinh sản hữu tính được giải thích trên cơ sở tế bào học nào?

 Hướng dẫn trả lời:

Biến dị tổ hợp xuất hiện phong phú ở các loài sinh sản hữu tính được giải thích dựa trên cơ sở:

– Nhờ quá trình giao phối, do phân li độc lập của các NST (trong hình thành giao tử) và tổ hợp ngẫu nhiên giữa các giao tử đực và giao tử cái (trong thụ tinh).

– Do sự tổ hợp lại các gen vốn có của tổ tiên, bố mẹ làm xuất hiện tính trạng đã có hoặc chưa có ở các thế hệ trước.

Câu 4. Sự kiện quan trọng nhất trong quá trình thụ tinh là gì trong các sự kiện sau đây?

a) Sự kết hợp theo nguyên tắc: 1 giao tử đực với 1 giao tử cái. 
b) Sự kết hợp nhân của hai giao tử đơn bội. 
c) Sự tổ hợp NST của giao tử đực và giao tử cái.
d) Sự tạo thành hợp tử.

Đáp án c.

Câu 5. Khi giảm phân và thụ tinh, trong tế bào của một loài giao phối, 2 cặp NST tương đồng kí hiệu là Aa và Bb sẽ cho ra các tổ hợp NST nào trong các giao tử và các hợp tử? 

Hướng dẫn trả lời:

Bài 11. Phát sinh giao tử và thụ tinh
Đánh giá bài viết